Vaste voeding van peuter tot kleuter

Vanaf 18 maanden kan een kindje geleidelijk aan hetzelfde als de rest het gezin mee-eten. Leer van jongs af gezonde voedingsprincipes aan. Peuters vinden wat op hun bordje komt niet altijd even lekker. Moeilijk doen rond eten is op die manier eigenlijk een nieuwe stap in zijn ontwikkeling naar zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Je peuter leert zijn of haar eigen wil kennen en wil zelf beslissingen nemen. Het is echter een gedeelde verantwoordelijkheid: als ouder of opvoeder bepaal je wat het kind eet, maar het kind bepaalt of en hoeveel hij of zij eet.

Het voedingsschema van je peuter begint meer en meer te lijken op dat van een volwassene. Eet je gezin evenwichtig en gevarieerd, dan mag je kindje nu mee-eten. Let wel op de specifieke behoeften voor zijn jonge leeftijd: voldoende calcium, ijzer, vet en niet te veel eiwitten. Een kind is immers geen kleine volwassene.

Zorg ervoor dat je je kindje van jongs af aan gezonde voedingsprincipes aanleert:

• Gezonde voeding levert alle voedingsstoffen die nodig zijn voor de groei en een goede ontwikkeling.
• Begint je kind mee te eten met de gezinspot, dan is het vooral belangrijk om het geleidelijk aan meer voedingsvezels te geven. Start bv. met lichtbruin brood en geef langzaamaan wat volkorenbrood of ontbijtgranen. 
• Als hulp bij de opbouw van een gezond voedingspatroon, is er de voedingsdriehoek. 

Het is niet altijd eenvoudig om op ideeën te komen om het menu van je gezin gevarieerd te houden. Wij geven alvast wat suggesties.

Kinderen hebben voldoende krachten nodig om te spelen en te groeien. Sla je het ontbijt over, dan kan je moeilijk de behoefte aan vitamines, mineralen en voedingsvezels dekken met de volgende maaltijden. Lees meer over een gezond ontbijt.

Water geniet de dagelijkse voorkeur. Het is de beste dorstlesser. Geef je kind tussen 1 en 3 jaar 1⁄2 tot 1 liter vocht. Tussen 3 en 6 jaar mag je kleuter al 1,5 liter water drinken. Laat je kind na de maaltijd of tussenin drinken, maar niet de hele dag door, want dit verstoort de eetlust. Maak je niet te snel ongerust, niet alle kinderen drinken evenveel.

Kinderen tussen 1 en 6 jaar groeien snel en zijn heel actief. Geef je kind gezonde, aantrekkelijke maaltijden en tussendoortjes. Spreid de maaltijden over 3 hoofdmaaltijden en max. 2 tussendoortjes. Meestal kan je peuter of kleuter maar kleine porties aan.

Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen is niet alleen de kwaliteit van de voeding, maar ook de hoeveelheid belangrijk. Dit kan nogal verschillen, afhankelijk van de leeftijd, het geslacht, de groei en de activiteit. Je peuter geeft meestal zelf aan hoeveel hij of zij nodig heeft. Groeit je kind goed en is je kind actief, dan eet hij of zij wellicht voldoende.

Bekijk de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden in de wijzer Gezond eten.

Melk blijft een belangrijk voedingsmiddel. Dit kan moedermelk zijn, aangepaste melkvoeding, volle melk(producten) of calciumverrijkte sojaproducten.

Geef je geen moedermelk, dan kan je ervoor kiezen om groeimelk te geven. Essentieel is het niet. Een gezonde, gevarieerde voeding levert alle voedingsstoffen die nodig zijn voor een goede groei. Onderzoek wijst echter uit dat een gezonde peutervoeding soms moeilijk te realiseren is. Ze eten al snel teveel eiwitten, te weinig essentiële vetzuren, laag ijzer, ...  In dat geval kan groeimelk helpen om de inname van ijzer, vitamine D, omega 3-vetzuren, jodium, zink, ... te verhogen. Groeimelk maakt het 'gemakkelijker' om een evenwichtig samengestelde voeding te geven. Geef bij voorkeur groeimelk die niet gezoet is (zie benamingen bij koolhydraten die wijzen op aanwezigheid van suikers) en geen toegevoegde smaak bevat. Bij groeimelk met toegevoegde smaak kan een kindje namelijk de originele melksmaak verleren. Om je kind gewoon te maken aan de smaak van volle melk(producten) of calcium verrijkte soja(producten) kan je ze tussen 2 en 3 jaar geleidelijk combineren met groeimelk, zolang je binnen de aanbevolen hoeveelheden blijft. 

Als je kind een gezonde evenwichtige voeding krijgt, kan je er voor kiezen om volle melk(producten) of calciumverrijkte soja(producten) te geven en geen groeimelk. Vitamine D-suppletie tot en met de leeftijd van 6 jaar is noodzakelijk. Gebruik tot de leeftijd van 3 jaar volle melkproducten. Nadien is halfvolle melk voldoende.
 
Plantaardige ‘dranken’ zoals notendrank, rijstdrank, ... bevatten niet de juiste voedingsstoffen voor de groei en de ontwikkeling van het kind. Ze zijn geen vervanging voor melk. 

Hoeveelheid 
Hou je aan de aanbevolen hoeveelheid van 350 à 500 ml melkvoeding per dag, dit is voldoende, zo krijgt de baby niet te veel eiwitten binnen. Deze hoeveelheden zijn noodzakelijk voor een evenwichtig en gevarieerd eetpatroon. Meer is overdreven. Dan krijgt je kind te veel eiwit en calcium binnen. Als je kindje te veel melk drinkt, kan dat soms de oorzaak zijn dat hij of zij nog weinig honger heeft en geen zin meer heeft in andere noodzakelijke voedingsmiddelen zoals boterhammen e.d. waardoor er tekorten aan ijzer, zink en essentiële vetzuren kunnen voorkomen.

Beperk het gebruik van vetstof niet in de voeding van jonge kinderen, maar kies wel voor vetstoffen die rijk zijn aan onverzadigde vetzuren (olie en zachte plantaardige margarine). Kies voor:

• op brood: zachte broodsmeersels arm aan verzadigde vetzuren en rijk aan onverzadigde vetzuren, bv. zachte plantaardige margarine.
• koude bereidingen: alle oliën zijn geschikt, bv. saffloer-, druivenpit-, zonnebloem-, koolzaad-, soja-, maïs-, arachide-, sla-, olijfolie,... Soja-en slaolie mogen alleen gebruikt worden voor koude bereidingen.
• bakken en braden: bereidingsvet met een laag gehalte aan verzadigde en een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren, bv. zachte plantaardige margarine, bak- en braadvet en oliën.

Je kind kan een vork beginnen gebruiken om te eten. Stukjes opprikken en afhappen lukt al aardig, al blijft het vaak nog lastig. Je kind zal een vork in zijn of haar volle vuist houden en daarom is het nog moeilijk om de vork naar zijn of haar mond te brengen. Eten met mes en vork kan pas vanaf 6 à 7 jaar.