De werking van borsten
Vanaf het begin van de zwangerschap breidt het melkklierweefsel zich uit. Dit maakt de borsten zwaarder en voller. Tijdens de laatste maanden van de zwangerschap worden de tepel en de tepelhof groter en donkerder. De aders zijn zichtbaar door de huid heen, omdat er veel meer bloed door de borsten vloeit.
![]() |
|
- Tijdens de borstvoeding spelen 2 hormonen een belangrijke rol: de melkmaker (prolactine: stimuleert de melkkliertjes om melk te maken) en de melkgever (oxytocine: laat de melkkliertjes samentrekken). Beiden worden in de hersenen gemaakt.
Dankzij de toeschietreflex wordt de melk doorheen de kanaaltjes naar de tepel gestuurd. Tijdens de voeding komt de toeschietreflex verschillende keren voor (vaak voelt men enkel de 1ste keer) en hoe leger de borst hoe vetter de melk. De aangehechte vetten komen vrij en mengen zich met de moedermelk. De voormelk zal geleidelijk overgaan naar de vettere achtermelk.
Aanmaak van moedermelk
In de 5de maand van de zwangerschap wordt onder invloed van het hormoon prolactine al een beetje melk door de borsten aangemaakt. De hormonen van de moederkoek onderdrukken dit proces nog.
Na de geboorte vallen deze hormonen weg. De prolactine in het bloed gaat omhoog. Vanaf dat moment kan de productie van moedermelk ongehinderd stijgen.
Zuigt een baby aan de borst, dan worden de zenuwuiteinden in de tepel en de tepelhof geprikkeld. De hersenen van de moeder krijgen een signaal om het hormoon prolactine aan te maken. Dat hormoon stimuleert op zijn beurt de melkkliertjes om melk aan te maken. Hoe meer en hoe krachtiger de baby zuigt, hoe meer prolactine er afgescheiden wordt en hoe meer melk er gemaakt wordt.
Enkele dagen na de bevalling is het gehalte aan prolactine heel hoog. Dit zorgt voor meer toevoer van bloed naar de borsten. Bouwstoffen voor de aanmaak van moedermelk worden vanuit het bloed afgegeven in de melkkliertjes. De hogere hoeveelheid bloed in de borst op dat moment, samen met het goed op gang komen van de melkproductie, veroorzaakt soms een gespannen pijnlijk gevoel. Dat wordt stuwing genoemd.
![]() |
Emoties zijn erg bepalend voor de aanmaak van oxytocine. Oxytocine zorgt voor het toeschieten van de melk. Vermoeidheid, angst, een meningsverschil of een kritische opmerking kunnen al voldoende zijn om de toeschietreflex af te remmen.