Borstvoeding

Het laten plaatsen van een tatoeage of permanente make-up wordt afgeraden wanneer je zwanger bent of borstvoeding geeft. 

Er is bezorgdheid over ernstige allergische reacties die kunnen optreden door mogelijke aanwezigheid van zware metalen en toxische scheikundige stoffen in de inkt. 

Daarnaast is er het risico op infecties door de mogelijke aanwezigheid van bacteriën in sommige kleurpigmenten in de inkt of door onvoldoende hygiëne maatregelen tijdens en na de behandeling. Infecties kunnen veel pijn veroorzaken, wat een invloed kan hebben op de melkproductie. Bovendien kan het kind dat borstvoeding krijgt, worden blootgesteld aan antibiotica en pijnstillers die noodzakelijk zijn bij de behandeling. 

Wil je liever niet uitstellen? Kijk dan zeker uit naar een professionele studio met een vergunning en met oog voor hygiënische maatregelen en vermeld dat je borstvoeding geeft.

Ben je zwanger of geef je borstvoeding, dan wacht je beter om een tepelpiercing te laten plaatsen. De wonde moet voldoende tijd krijgen om goed te genezen en de tepelpiercing moet een tijd blijven zitten zodat het gaatje open blijft. Daarom wordt aangeraden om een tepelpiercing minstens een jaar voor een eventuele zwangerschap te laten plaatsen.

Heb je al een tepelpiercing die voldoende genezen is en wil je borstvoeding geven? Dat is zeker mogelijk, mits enkele aandachtspunten:

• Tijdens de borstvoeding wordt aangeraden om de piercing te verwijderen. Het aanleggen is moeilijker met een tepelpiercing en de piercing kan wondjes veroorzaken in de mond van de baby of zelfs loskomen. 
• Je kan ervoor kiezen om de tepelpiercing al voor de zwangerschap uit te doen. Tijdens de zwangerschap veranderen je borsten en tepels en worden ze meestal groter, waardoor de maat van de tepelpiercing telkens moet aangepast worden. Er is wel een risico dat het gaatje dichtgroeit en dat het opnieuw zal moeten doorgestoken worden.
• Je kan er ook voor kiezen om de piercing voor een borstvoeding te verwijderen en na de borstvoeding weer terug te plaatsen zodat het gaatje open blijft. Dan moet je de piercing goed proper houden, de maat regelmatig controleren en eventuaal laten aanpassen. 
• Er zijn ook enkele gevolgen voor de borstvoeding zelf. Bij het doorboren van de tepel kunnen melkkanaaltjes gekwetst zijn. Er ontstaat dan littekenweefsel waardoor een melkkanaal misvormt of zelfs dichtgroeit. Dat kan na de geboorte meer last van stuwing en een hoger risico op een borstontsteking geven. In principe zullen melkkliertjes die verbonden zijn met een melkkanaal dat dichtgegroeid is, stoppen met melk produceren. De meeste vrouwen hebben voldoende klierweefsel over om borstvoeding te geven, maar sommige vrouwen zullen een lage melkproductie hebben en sneller bijvoeding moeten geven.

Tussen de leeftijd van zes en twaalf weken is een ideale periode om je kind te leren drinken uit een fles. Op dat moment gebruikt je kind nog de aangeboren zuigreflex waardoor ook zuigen aan een fles vrij gemakkelijk zal gaan. 

Wanneer je hiermee effectief begint, is afhankelijk van je situatie:

• Hervat je je werk of studie wanneer je kind tussen de twee en drie maanden oud is? Begin dan zodra de borstvoeding goed verloopt, ongeveer zes weken na de geboorte.
• Blijf je langer thuis na de geboorte en heb je niet meteen opvang nodig? Dan kun je het introduceren van de fles nog enkele weken uitstellen.
• Heb je in het eerste levensjaar geen opvang nodig? In dat geval is het niet noodzakelijk om je kind te leren drinken uit een fles. Je kind kan melk drinken uit een cupje en vanaf zes maanden ook leren drinken uit een beker.

Bekijk hoe je afgekolfde melk kan geven en krijg tips over hoe je bij flesvoeding kan vermijden dat je kind de borst gaat weigeren. Lees ook de tips bij de veelgestelde vraag 'Mijn kind weigert te drinken van een flesje, wat kan ik doen?'

Vocht is onmisbaar voor het lichaam. Dit geldt ook voor kinderen.

Maar: de eerste 6 maanden heeft een kind alleen melkvoeding (borst- of kunstvoeding) nodig. Extra drank vermindert de eetlust waardoor je kind geen melkvoeding zal drinken.
Bij borstvoeding zorgt extra drank voor een verstoring van de melkproductie.

Na de leeftijd van 6 maanden drinkt je kind per dag nog minstens een halve liter melkvoeding of borstvoeding op vraag. Naast de vaste voeding die vocht bevat, heeft je kind ook nood aan extra drinken, zeker bij warm weer. Vaker aanleggen kan bij borstvoeding tegemoet komen aan die extra behoefte. Een beetje water geven kan ook.

Kies bij voorkeur plat, mineraalarm water.

Als een baby onvoldoende moedermelk van de eigen moeder kan krijgen, is moedermelk van een andere moeder (donormoedermelk) wetenschappelijk gezien de meest aangewezen voeding. Zeker voor te vroeg geboren en ernstig zieke baby’s kan donormoedermelk levensreddend zijn en een goede groei, ontwikkeling en herstel ondersteunen.

Er bestaan officiële donormelkbanken in België die verbonden zijn aan een ziekenhuis. Deze donormelkbanken verzamelen melk van gezonde moeders die meer melk produceren dan hun eigen kind nodig heeft. Donormelk wordt zorgvuldig getest, gepasteuriseerd en verdeeld naar gehospitaliseerde prematuren en ernstig zieke baby’s die geen of onvoldoende moedermelk van hun eigen moeder kunnen krijgen.  Deze melk kan niet officieel aangekocht worden door particulieren.  

Overweeg je om moedermelk te doneren, dan kan je contact opnemen met een donormelkbank. Zij zullen aan de hand van een vragenlijst, een gesprek en een bloedcontrole bepalen of je aan de voorwaarden voldoet om melk te doneren. Opdat je melk veilig is voor kwetsbare baby’s, vragen donormelkbanken om aan bepaalde voorwaarden te voldoen: niet roken, geen (of zeer weinig) alcohol drinken en een bloedtest ondergaan. Daarnaast ontvang je richtlijnen om je melk hygiënisch af te kolven en te bewaren. Moedermelk die voor de aanmelding en screening afgekolfd werd, komt niet in aanmerking als donormelk.

De meeste moeders kiezen ervoor hun pasgeboren baby de eerste tijd uitsluitend borstvoeding te geven. Maar wat als de melkproductie niet op gang komt? Of het afkolven niet altijd mogelijk is.

Algemeen genomen, wordt een tepelhoedje afgeraden. Pijnlijke tepels worden meestal veroorzaakt door fout aanliggen of aanhappen en dan is het verbeteren van de aanlegpositie de meest aangewezen oplossing. Bovendien kunnen volgende problemen zich voordoen bij gebruik van een tepelhoedje:

• verminderde melkinname door je baby
• verminderde melkproductie
• meer kans op borstontsteking
• in stand houden van pijnlijke tepels wanneer er onvoldoende borstweefsel in de mond genomen wordt
• bijkomende beschadiging van de tepel indien de maat van het tepelhoedje niet aangepast is aan de vorm van de tepel
• gewenning waardoor baby niet meer rechtstreeks aan de borst wil

In sommige gevallen van ernstige tepelproblemen kan een tepelhoedje wel een tijdelijke oplossing bieden op voorwaarde dat mama en baby deskundig begeleid worden zodat verantwoord en correct gebruik verzekerd is.

Borstvoeding geven heeft geen nadelig effect op de vorm van de borsten. Factoren die wel een invloed hebben op het doorhangen van de borsten zijn: overgewicht, roken, de leeftijd, een grote maat van de borsten vóór de zwangerschap en het aantal zwangerschappen. Terwijl elke volgende zwangerschap de borsten meer kan doen doorhangen, blijkt borstvoeding dit effect niet te verergeren.

Je kind drinkt voldoende wanneer:

• Gemiddeld 6 tot 8 x per dag (de eerste weken 8 tot 12 x) drinkt
• Ritmisch zuigt en luid slikt tijdens de voeding
• Minstens 6 plasluiers per dag heeft en zijn urine kleurloos tot lichtgeel is
• In de eerste weken regelmatig stoelgangluiers heeft (3 à 4x per dag)
• Het voldoende bijkomt in gewicht
• Het er levendig, tevreden en gelukkig uitziet

Ja. De zonnebank beïnvloedt noch de productie noch de samenstelling van moedermelk.

• Je tepels verbranden makkelijk. Wees dus voorzichtig.
• Neem je kind nooit mee onder de zonnebank.

Een geleidelijke gewichtsafname door een verminderde calorie-inname heeft geen nadelig effect op de hoeveelheid of kwaliteit van de moedermelk. Drastisch op dieet gaan tijdens de borstvoedingsperiode is echter af te raden:

• als je te snel vermagert, zullen afvalstoffen die opgeslagen zijn in de vetreserves (vb.dioxines), vrijkomen en in de moedermelk terecht komen.
• een sterk verminderde calorie-inname kan de kind onrustig maken en onvoldoende gewichtstoename veroorzaken.

Weet dat je tijdens de borstvoeding niet moet vasten. Neem een beslissing die voor jou goed aanvoelt. Sta achter je keuze en luister naar je lichaam. Voel je niet schuldig als het niet zou lukken. Je mag stoppen met vasten. Je mag ook het vasten een dag of een paar dagen onderbreken. Tijdens het vasten kan de melkproductie verminderen door de vermoeidheid en het minder frequent aanleggen.

Ja dat mag, als je geen specifieke allergieën of hoofdhuidklachten hebt.

Het komt regelmatig voor dat een kind dat borstvoeding drinkt, weigert te drinken aan een flesje. Om aan een flesje te leren drinken moet een kind voldoende kunnen oefenen. Dwingen heeft een averechts effect en vermijd je beter. Blijf zelf rustig en biedt regelmatig een fles aan. Wat kan helpen? Lees meer tips.

Ja, er wordt aanbevolen alle kinderen dagelijks 400 IE (internationale eenheden) extra vitamine D onder de vorm van een supplement te geven, vanaf de geboorte tot de leeftijd van 6 jaar. Dit doe je het hele jaar door, onafhankelijk van de melkvoeding en de vitamine D-suppletie van de borstvoedende moeder. Bij kinderen met een donker huidtype geef je best 600 IE per dag en overweeg je best om vitamine D supplement te geven tot je kind 18 jaar is. Bespreek dit met je behandelend arts.   

Het is zowel voor het kind als voor de mama belangrijk dat een slaperig kind goed gewekt wordt voor een voeding. Met wat extra aandacht kan je voor en tijdens de borstvoeding het kind stimuleren om wakker te blijven.

Ook wanneer je zwanger bent kan je verder borstvoeding geven, als je dat wenst.

Hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kunnen invloed hebben op de borstvoeding:

• Meer gevoeligheid in tepels of borsten.
• Verminderde melkproductie, vooral in het begin van de zwangerschap. 
• De melk smaakt zouter. 

Je kan soms samentrekkingen van de baarmoeder voelen tijdens het voeden. Op voorwaarde dat er geen risico op vroeggeboorte is, kan dit meestal geen kwaaad. Vraag advies aan je arts als je twijfelt. 

Als je zwanger bent en borstvoeding geeft, vraagt dit heel wat van je lichaam. Voldoende rust en een gezonde levenswijze zijn dan extra belangrijk. Met extra hulp uit je omgeving kan je misschien wat vaker ontspannen.

Borstvoeding geven kan zeker aan een ouder kind en een pasgeborene tegelijk, dit wordt tandemvoeden genoemd. De melkproductie is een vraag en aanbod-principe. De melkproductie past zich aan, ook wanneer je meerdere kinderen tegelijk borstvoeding geeft.

• De zorg voor meerdere kleine kindjes en daarbij borstvoeding geven kan best vermoeiend zijn. Je kan als mama het gevoel hebben dat je niets anders doet dan borstvoeding geven. Proberen te accepteren dat je kinderen voeden een dagtaak is en de lat wat lager leggen kan de druk verminderen. Wat ook kan helpen is op voorhand een glas water en een gezonde snack binnen handbereik zetten en in een comfortabele houding borstvoeding geven, zodat elke borstvoeding ook een rustmoment kan zijn.
• Je kan ervoor kiezen om de kinderen samen aan te leggen om zo wat meer tijd over te houden naast de borstvoedingen. De ideale houding vinden om je kinderen samen aan te leggen vraagt wat oefening. Op de website vind je voorbeelden van houdingen wanneer je twee kinderen tegelijk wil voeden. Misschien heb je net een voorkeur om de kinderen apart aan te leggen, zodat je wat meer tijd hebt voor interactie met elk kind apart. Of je kan ook afwisselen, de ene keer samen, de andere keer apart. 
• Borstvoeding geven aan 1 kind zonder steun in je omgeving is moeilijk; om borstvoeding te geven aan meerdere kinderen tegelijk kan je alle steun gebruiken. Spreek met je partner en je omgeving over je voornemen om borstvoeding te geven, zo voel je snel bij wie je terecht kan als je hulp en steun kan gebruiken. Via social media kan je gemakkelijk contacten leggen met andere moeders die ervaring hebben met borstvoeding aan een meerling of tandemvoeden en je tips kunnen geven en je extra motiveren.