Extra vitamines

De juiste vitamines en mineralen helpen je baby om gezond te blijven en zich goed te ontwikkelen. De meeste vitamines die je kindje nodig heeft, krijgt hij of zij via de voeding. Welke vitamines heeft je baby extra nodig?

Vitamine D zorgt voor stevige botten en tanden. Daarnaast heeft vitamine D nog tal van andere functies, zoals de ondersteuning van het afweersysteem.    

Een tekort aan vitamine D kan bij jonge kinderen de botziekte rachitis veroorzaken. Typisch voor deze ziekte zijn afwijkingen aan het skelet. De botten worden brozer (met verhoogde vatbaarheid voor botbreuken) en ze kunnen vervormen. Het kind krijgt botpijnen en spierkrampen. De lengtegroei en psychomotorische ontwikkeling kunnen vertraagd verlopen. Ook kunnen stoornissen in de tandvorming ontstaan en zijn deze kinderen vatbaarder voor infecties.

1. Aanmaak in de huid onder invloed van zonlicht (UV-B stralen). De hoeveelheid vitamine D die in de huid aangemaakt wordt, hangt af van meerdere factoren en is daarom moeilijk voorspelbaar. Denk bijvoorbeeld aan het seizoen en tijdstip van de dag, het huidtype, het gebruik van zonnecrème, de mate van bedekkende kledij, de mate van pollutie en weersomstandigheden ... Buitenspelen is dus niet enkel goed voor de mentale en motorische ontwikkeling, maar ook voor de aanmaak van vitamine D!
2. Voedingsmiddelen zoals vette vis, eigeel, lever bevatten van nature vitamine D. Aan andere voedingsmiddelen wordt vitamine D toegevoegd zoals smeer-en bereidingsvetten, melk, yoghurt en sojaproducten. Ook aan start-en opvolgzuigelingenvoeding en groeimelk-of drinks is vitamine D toegevoegd. De toegevoegde hoeveelheid komt echter doorgaans niet tegemoet aan de aanbevolen dagelijkse inname. In moedermelk is het gehalte vitamine D van nature relatief laag en de mama kan dit door haar eigen voeding niet beïnvloeden.
3. Als onvoldoende vitamine D wordt aangemaakt via de huid of ingenomen wordt via voeding, kan het ingenomen worden via suppletie (druppels of tabletten).

Het is aanbevolen om élk kind vanaf de geboorte tot de leeftijd van 6 jaar, gans het jaar, een vitamine D supplement te geven in een dosis van 400 IE (internationale eenheden) per dag.  

Bij een kind met risicoverhogende factoren, zoals donker huidtype, is een hogere dosis van 600 IE aanbevolen én valt te overwegen om de suppletie verder te zetten tot de leeftijd van 18 jaar. Bespreek dit met je behandelend arts.

• Vitamine K is een vetoplosbaar vitamine en heeft een essentiële rol bij de bloedstolling. Een tekort aan vitamine K kan leiden tot spontane, (levens)gevaarlijke bloedingen zoals hersenbloedingen.
• Elke pasgeboren baby heeft te weinig vitamine K. Het is daarom noodzakelijk dat na de geboorte élke baby vitamine K krijgt toegediend. Hierdoor wordt de baby beschermd tegen bloedingen die zich in de eerste levensmaanden kunnen voordoen door een tekort aan vitamine K.
• In de meeste ziekenhuizen kiest men voor intramusculaire toediening na de geboorte. Deze baby’s hebben nadien geen extra vitamine K meer nodig.
• In andere ziekenhuizen kiest men ervoor om na de geboorte vitamine K oraal toe te dienen. Afhankelijk van welke melkvoeding je baby krijgt, is extra vitamine K aanbevolen.
  • Uitsluitend borstvoeding? Dan is het belangrijk om extra vitamine K te geven tot de leeftijd van 3 maanden. Moedermelk bevat immers te weinig vitamine K om aan de dagelijkse behoefte van de baby tegemoet te komen. Vanaf de leeftijd van 3 maanden kan je baby zelf voldoende vitamine K aanmaken dankzij vitamine K producerende bacteriën in de darm.
  • Combineer je borstvoeding met kunstvoeding en drinkt je baby minstens de helft kunstvoeding, dan hoef je geen extra vitamine K meer toe te dienen.
  • Uitsluitend kunstvoeding? Extra vitamine K is niet meer nodig omdat kunstvoeding voldoende vitamine K bevat.

IJzer is onmisbaar. Het helpt bij de aanmaak van bloed en zorgt voor het vervoer van zuurstof in het lichaam. IJzer is ook belangrijk voor een goede groei en ontwikkeling. Heeft je baby een tekort aan ijzer? Dan kan er bloedarmoede ontstaan.

In de eerste 6 maanden

• Je baby krijgt ijzer uit aangepaste melkvoeding: borstvoeding of kunstvoeding. Ook gebruikt je baby nog de ijzervoorraad van bij de geboorte.
• Borstvoeding bevat relatief weinig ijzer, maar dat ijzer wordt heel goed opgenomen. Daarom komt ijzertekort bij gezonde, voldragen baby’s die borstvoeding krijgen zelden voor. Extra ijzer via de voeding of supplementen van de moeder heeft geen effect op de hoeveelheid ijzer in de borstvoeding.
• Krijgt je baby geen of maar deels borstvoeding? Dan is kunstvoeding het eerste levensjaar belangrijk om voldoende ijzer en andere voedingsstoffen binnen te krijgen.

Vanaf 6 maanden

• Vanaf 6 maanden heeft je baby méér ijzer nodig. Dan volstaat melk alleen niet meer en is vaste voeding noodzakelijk.
• Zorg vanaf de start met vaste voeding voor een gevarieerd en evenwichtig eetpatroon.
• Geef regelmatig ijzerrijke producten, zoals:
  • dierlijke bronnen: vlees, gevogelte, vis, ei
  • plantaardige bronnen: peulvruchten, tofu, tempé, donkere bladgroenten (zoals spinazie, andijvie, broccoli, sla), noten, zaden en pitten (in smeervorm voor jonge kinderen), bruin brood (vanaf 8 maanden)
• Ijzer uit plantaardige voeding wordt minder goed opgenomen. Geef daarom bij elke maaltijd iets met veel vitamine C (zoals groenten of fruit). Dat helpt de opname van ijzer.

Is een ijzersupplement nodig?
Nee, voor gezonde, voldragen baby’s is een ijzersupplement niet nodig. Het kan zelfs nadelig zijn. Zo kan het de opname van ijzer uit moedermelk verstoren en de natuurlijke bescherming tegen infecties verminderen.

Fluor werkt voornamelijk plaatselijk. Poetsen met fluorhoudende tandpasta van bij de eerste tanddoorbraak is dus de boodschap. Kinderen hoeven geen extra fluor in te nemen (geen druppels, noch tabletten). Bovenop het fluor in de tandpasta en in mineraalwater kunnen teveel fluoriden immers fluorosis of witte krijtstrepen op de tanden veroorzaken.