Het Vlaams Centrum voor Adoptie heeft op 19 juni 2023 het voornemen geuit tot erkenning van adoptiedienst Het Kleine Mirakel. Dit is echter nog een voornemen en geen definitieve beslissing. De volgende vragen en antwoorden zijn dus onder voorbehoud tot wanneer het voornemen tot erkenning ook een definitieve erkenning wordt. 

Intensief en langdurig een fopspeen gebruiken heeft een negatieve invloed op de ontwikkeling van tong-, lip- en kauwspieren. Dit heeft op zijn beurt weer een negatieve invloed op de ontwikkeling van het gebit en de spraak en taal. 

Ook al stopt een kind met de fopspeen voordat de tanden wisselen of voor de taalontwikkeling op volle vaart is, kan dit een negatieve invloed hebben op de verdere ontwikkeling door de verslapping van de mondmotorische spieren. Hoe sneller een kind stopt met een fopspeen te gebruiken, hoe sneller en beter het spierevenwicht zich kan herstellen. 

Gebruik een fopspeen verstandig, beperkt en niet te lang: 

• Niet elke baby heeft een fopspeen nodig. Als je baby erg veel behoefte heeft aan veiligheid en geborgenheid, gepaard met een sterke zuigreflex, dan kan een fopspeen helpen. 
• Duim- en vingerzuigen heeft een grotere impact dan het gebruik van een fopspeen en is moeilijker af te leren. Je kan daarom overwegen om een fopspeen in te zetten om duim- en vingerzuigen op jonge leeftijd tegen te gaan. 
• Beperk het gebruik van een fopspeen tot de eerste levensmaanden en enkel tot momenten van inslapen. Gebruik de fopspeen niet te veel als een susmiddeltje.  
• De vorm van de fopspeen heeft geen invloed op spraak- en taalontwikkeling. De duur van het gebruik van een fopspeen wel.  
• Het materiaal van de fopspeen is best zo flexibel mogelijk (bv. rubber of siliconen).
• Let op met fopspenen die worden ingezet om het stoppen te bevorderen. Vaak zijn dit fopspenen met een gevuld, massief zuiggedeelte. Hoe harder het materiaal, hoe meer impact dit heeft op de vorm van het gebit en het verhemelte. We raden het gebruik van deze fopspenen daarom af.  

Lees meer over het gebruik van een fopspeen en over taalontwikkeling. 

Laat een kindje zo veel mogelijk blootsvoets lopen. Weet dat schoenen niet dienen om de voeten te vormen, maar om ze te beschermen. Kies daarom als 'eerste schoentje' voor soepele schoenen met maximaal bewegingscomfort.

Kies voor:

• een gesloten schoen of een sandaal met gesloten hiel (tot de leeftijd van 2 jaar);
• leren schoenen voor een goede warmte en vochtregulatie;
• een platte, stevige en soepele zool;
• rubber: is slijtvast, slipbestendig en licht;
• een vetersluiting: die is individueel aanpasbaar en omsluit de wreef goed;
• een klittenbandsluiting: handig om aan en uit te doen.

Tips

• Schoenen zijn pas nodig als het kindje effectief kan lopen.
• Neem het kindje mee wanneer je schoenen gaat kopen. Zo kan zijn voetje gemeten worden. Laat je helpen bij het zoeken naar de geschikte maat.
• Controleer om de 3 maanden of de schoentjes nog ruim genoeg zitten.
• Laat het kind geen ‘afdankertjes’ van broer/zus dragen.

Reinigen met water en zeep is voldoende. Dek nadien de navelstomp éénmalig (24u) af met droog compres of een kleine kleefpleister. Als het naveltje blijft bloeden, laat dit dan nakijken door de behandelende arts.

Tegenwoordig wordt regenwater gebruikt om verspilling tegen te gaan. Het gaat om gefilterd regenwater, dat kan dienen om toiletten door te spoelen, kledij te wassen en de schoonmaak van je woning en auto te doen. De tuin met regenwater sproeien kan ook perfect.

Omwille van hygiënische redenen raden we wel ten sterkste af om regenwater te gebruiken voor persoonlijke hygiëne: bv. wassen, baden en douchen. Ook de afwas wordt het best niet met regenwater gedaan. Hiervoor is leidingwater het meest geschikt.

Het is belangrijk om eerst en vooral uit te zoeken wat je kind niet leuk vindt aan haren wassen: is het uit angst? is het door het water? is het omwille van het gevoel van de schuim? ... Heel wat kinderen vinden de sproeier niet leuk, omdat die op de een of andere manier een bepaalde angst oproept. Een peuter is vaak ook bang doordat hij of zij niet helemaal begrijpt wat er allemaal gebeurt.

Toon begrip voor de angsten van je kind, maar leer het er ook stapsgewijs mee om te gaan. Kinderen moeten weten dat de angst voorbij gaat, maar ook dat ze soms zelf oplossingen kunnen vinden om hun angst te overwinnen. Rond de leeftijd van 5 à 6 jaar kan een kind ook begrijpen dat haren wassen om een rationele reden gebeurt (om het gezond te houden).

Tips

1. Kondig duidelijk aan je peuter aan dat het badtijd is en dat vandaag de haartjes zullen gewassen worden. 
2. Beschrijf en overloop alle stappen die er bij dit haren wassen zullen gebeuren. Dat geeft duidelijkheid aan je kind, hij of zij weet waaraan zich te verwachten.
3. Als je kind in bad zit, beschrijf dan nog elke handeling.
4. Hou het wassen zo kort mogelijk en gebruik niet-prikkende shampoo.
5. Je kan je kind eventueel de keuze laten: aan het begin van de badtijd de haren wassen of eerst spelen en dan haren wassen.
6. Misschien vindt je kind het minder erg als je samen in bad of onder de douche gaat?
7. Je kind kan de haren eventueel zelf nat maken.
8. Als het vooral een probleem van shampoo in de ogen blijkt te zijn, kan een duikbrilletje de oplossing zijn.
9. Beloon je kind op het einde, als het (redelijk) vlot gegaan is door samen een leuk spelletje te spelen.

Meer informatie bij dagelijkse verzorging en gedrag en opvoeding. 

Bij Opgroeien beschikken we niet over een percentage van de handicap van een kind. In de eerste pijler van de medisch-sociale schaal meten we het ongeschiktheidspercentage. Dat percentage weerspiegelt de gevolgen van de aandoening waaruit de specifieke ondersteuningsnood voortvloeit, op het vlak van lichamelijke en geestelijke ongeschiktheid/integriteit.

Je uitbetaler Groeipakket bepaalt of je kind recht heeft, op welk bedrag het recht heeft en voor welke periode. Je uitbetaler Groeipakket baseert zich daarvoor op het resultaat van de evaluatie van de ondersteuningsnood van je kind. Die wordt uitgevoerd door een evaluerend arts, erkend door Opgroeien.

Het bedrag varieert naargelang de ernst van de ondersteuningsnood, die wordt uitgedrukt in punten.

Als je denkt dat je kind recht heeft op een zorgtoeslag, neem dan contact op met je uitbetaler Groeipakket.

Je uitbetaler zal aan Opgroeien vragen om de specifieke ondersteuningsnood te evalueren. Op basis van het resultaat (= aantal punten) van de evaluatie zal je uitbetaler: 

• bepalen of je kind recht heeft en voor welke periode het recht geldt; 
• het bedrag van de zorgtoeslag bepalen.

Nee,  je krijgt niet automatisch de andere magazines toegestuurd. Je zal dan opnieuw een bestelling moeten plaatsten.  

1. Magazine Eerste kindje op komst
2. Magazine Broertje of zusje op komst
3. Magazine Baby
4. Magazine Kruiper
5. Magazine Peuter

Je kan maximum 10 magazines bestellen. Wil je er meer, dan kan je even bellen naar de Kind en Gezin-Lijn op 078 150 100. 

Of voel je je niet gehoord?

We luisteren er graag naar. Je kan je klacht rechtstreeks bespreken met onze medewerker. Als je dat moeilijk vindt, kan je contact opnemen met Opgroeipunt.

De Hoge Gezondheidsraad raadt zwemmen met baby’s jonger dan 12 maanden af in de Belgische zwembaden.

• Een baby (kwetsbaar wegens hyperactieve slijmvliezen of immature longen) komt best nog niet met chloordampen in contact.
• De voordelen van zwemmen en bewegen voor een heel jong kind in het water wegen op dit moment niet op tegen het risico van mogelijke infecties.
• Neem zelf meer tijd voor de gewenning van je baby aan het water tijdens het badritueel of momenten van samen onder de douche thuis.

Watergewenning en babyzwemmen kan zodra je baby 1 jaar oud is in goede hygiënische omstandigheden en in gecontroleerde zwembaden.

Zwemmen is aan te raden voor kinderen vanaf 4 jaar. Pas dan kan een kind de zwemtechniek goed aanleren en zich juist in het water bewegen.

• Hou voortdurend toezicht! In openbare zwembaden kan een kind eventjes aan het zicht van de redders ontsnappen.
• Leer je kind niet te lopen rond het zwembad: doordat de vloer nat is, kan je kind makkelijk wegglijden in het water.
• Let op de veiligheidsvoorschriften die door pictogrammen of geschreven instructies zijn aangegeven.
• Leer je kind het verschil tussen diep en ondiep water.

Vocht is onmisbaar voor het lichaam. Dit geldt ook voor kinderen.

Maar: de eerste 6 maanden heeft de baby alleen melkvoeding (borst- of kunstvoeding) nodig. Extra drank vermindert de eetlust waardoor je baby geen melkvoeding zal drinken.
Bij borstvoeding zorgt extra drank voor een verstoring van de melkproductie.

Na de leeftijd van 6 maanden drinkt je baby per dag nog minstens een halve liter melkvoeding of borstvoeding op vraag. Naast de vaste voeding die vocht bevat, heeft je baby ook nood aan extra drinken, zeker bij warm weer. Vaker aanleggen kan bij borstvoeding tegemoet komen aan die extra behoefte. Een beetje water geven kan ook.

Kies bij voorkeur plat, mineraalarm water.

Je mag met je pasgeboren baby direct buiten komen. Dat is gezond voor je kindje. De zonnestralen zorgen voor de aanmaak van vitamine D en stevige botten. 
Pas de kleding van je baby en zijn bedekking (wandelwagen ...) aan de omgevingstemperatuur aan. Bescherm je kindje in de zomer extra tegen de zon en in de winter tegen de koude. Is de baby te vroeg geboren of is zijn gewicht erg laag, vraag dit dan toch even na bij de arts.

Om aan een flesje te leren drinken moet een baby voldoende kunnen oefenen. Dwingen heeft een averechts effect en vermijd je beter. Blijf zelf rustig en biedt dagelijks een fles aan. Enkele tips die kunnen helpen:

• Verwacht niet onmiddellijk succes, het is heel normaal dat je baby moet wennen aan de nieuwe ervaring.
• Gebruik de eerste keren vers afgekolfde melk, zodat er geen smaakverschil is.
• Bied het flesje aan als je baby voldoende hongerig is.
• Plaats je baby in een wipstoeltje zodat je beide handen vrij hebt en je je baby kan aankijken.
• Duw de speen niet in het mondje, maar laat je baby zelf aanhappen door de bovenlip aan te raken met de speen. Net als bij borstvoeding moet de speen voldoende diep in het mondje gebracht worden. Eventueel kan je een beetje moedermelk op de speen druppelen.
• Houd de fles bij de ring vast en zorg ervoor dat de speen midden in het mondje blijft, licht naar het verhemelte gericht.
• Oefen enkele minuten, onderbreek kort en oefen daarna opnieuw enkele minuten. Blijft je baby weigeren, geef dan na een korte onderbreking de borst. 
• Je kan eens een andere speen uitproberen: een andere vorm, ander materiaal … Lijkt het met een bepaalde speen iets beter te lukken, blijf dan oefenen met die speen. Te vaak wisselen van speen kan verwarrend zijn voor je baby.
• Huilt je baby, stop dan even om te troosten. Leid je baby af en help de emoties te kalmeren door afleiding, rondwandelen, wiegen, zacht zingen of met je baby praten.
• Raakt je baby telkens overstuur omdat het de moedermelk ruikt, laat dan iemand anders, die rustig en ontspannen is, de fles geven. Krijgt je baby net meer stress als mama niet in de buurt is, dan probeer je dit beter niet. 
• Lukt het je baby om 20 ml moedermelk uit de fles te drinken? Fantastisch! Nu moet je baby voldoende kunnen oefenen: geef minstens 3 voedingen na elkaar een fles met afgekolfde melk. Daarna kan je nog enkele dagen borstvoeding en flesvoeding afwisselen. Blijft flesvoeding goed lukken, ga dan verder met 1 fles per dag zodat je baby het niet opnieuw verleert. 
• Afhankelijk van de leeftijd van je baby kan je andere manieren van voeden overwegen: ingedikt papje, cupje, bekertje…

Steviolglycosiden (beter bekend als Stevia) zijn extracten uit de blaadjes van de steviaplant, een plant uit Zuid-Amerika. Deze zoetstof:

• is 200 tot 300 keer zoeter dan gewone suiker
• heeft geen effect op de bloedsuikerspiegel en is daarom geschikt voor mensen met diabetes
• is tandvriendelijk
• is van natuurlijke oorsprong (niet synthetisch zoals aspartaam of cyclamaten)
• is veel duurder dan suiker
• heeft een bittere, drop-achtige nasmaak die niet door iedereen geapprecieerd wordt. De bitterheid neemt af als stevia wordt gemengd met suikers zoals sacharose, fructose of glucose.
• levert geen calorieën. Producten waarin stevia is verwerkt, bevatten wel calorieën omdat in het algemeen maar een derde van de suiker vervangen kan worden door stevia omwille van de bittere nasmaak. Producten gezoet met Stevia hebben wel vaak tot 30% minder calorieën dan vergelijkbare producten. 
• is hittestabiel dus ook geschikt voor gekookte en gebakken producten. 

Stevia mag sinds 2011 in de Europese Unie gebruikt worden. Het is een veilige zoetstof zolang het gebruik onder de aanvaardbare dagelijkse inname blijft. Het is niet omdat stevia uit planten gehaald wordt en dus 'natuurlijk' is, dat het onbeperkt kan gebruikt worden. De aanvaardbare dagelijkse inname is op advies van de European Food Safety Authority (EFSA) vastgelegd op 4 mg/kg lichaamsgewicht per dag. In de Europese wetgeving staat voor welke producten het gebruik is toegestaan: in light frisdranken en light bier, yoghurtdranken, ijs, desserts, vruchtennectar, confituur, snoep, chocolade, kauwgom, salades, soepen, sauzen en tafelzoetstoffen. Het is wettelijk verplicht de aanwezigheid te vermelden in de ingrediëntenlijst op het etiket. Voor voedingsmiddelen met steviolglycosiden moet er staan: 'zoetstof: steviolglycosiden' of 'zoetstof: E960'. 

Bij kinderen wordt de aanvaardbare dagelijkse inname sneller bereikt. We raden voor kinderen het gebruik van (kunstmatige) zoetstoffen, ook stevia, af.

De antistoffen tegen kinkhoest dalen en verdwijnen zelfs 5 tot 10  jaar na de laatste kinkhoestvaccinatie. Ook na het doormaken van een natuurlijke kinkhoestinfectie is een levenslange immuniteit tegen de ziekte niet gegarandeerd. Hierdoor ontstaat een groter wordende groep van adolescenten en volwassenen die onvoldoende of niet meer beschermd zijn. Zij maken de ziekte zelf door of geven ze door aan baby's die nog niet (volledig) gevaccineerd zijn. Bij een kind is kinkhoest ernstig en zelfs dodelijk.

Om die groep van kinderen te beschermen is het belangrijk dat alle volwassenen zich laten vaccineren.

De Hoge Gezondheidsraad van België geeft over kinkhoestvaccinatie bij volwassenen de volgende aanbeveling: Voor alle volwassenen wordt de toediening van één dosis dTpa (gecombineerd vaccin tegen difterie, tetanus, kinkhoest voor volwassenen) aanbevolen, ongeacht de voorgeschiedenis van een (volledige of onvolledige) kinkhoestvaccinatie, en zeker diegenen die in contact komen met baby's volgens het principe van de ‘cocoonvaccinatie’ (bv. jonge of toekomstige ouders, grootouders en hun naaste familiecontacten alsook het verzorgend personeel van pediatrische diensten, materniteiten en opvangvoorzieningen van baby's en peuters).

Cocoonvaccinatie is het vaccineren van de personen in de nabije contactomgeving van baby's.

Daarnaast beveelt de Hoge Gezondheidsraad kinkhoestvaccinatie ook aan voor iedere zwangere vrouw tussen week 24 en week 32 van de zwangerschap en dit bij elke zwangerschap, ongeacht of de vrouw voordien een herhalingsinenting kreeg.

Op die manier maakt de aanstaande moeder antistoffen tegen kinkhoest aan, die ze via de placenta doorgeeft aan het ongeboren kind. Zo is de baby vanaf de geboorte beschermd in afwachting dat hij of zij zelf antistoffen tegen kinkhoest aanmaakt door de vaccinaties.

Vanaf 1 juli 2014 stelt de Vlaamse overheid combinatievaccins tegen tetanus, difterie en kinkhoest gratis ter beschikking om zwangere vrouwen te vaccineren en om een herhalingsinenting toe te dienen aan volwassenen.

Als de vaccinatie niet tijdens de zwangerschap wordt gegeven, wordt ze zo snel mogelijk na de bevalling toegediend als onderdeel van de cocoonstrategie.

In geval de zwangere vrouw tijdens de zwangerschap werd ingeënt of deze inenting onmiddellijk na de bevalling gepland is, blijft ‘cocoonvaccinatie’ voor partner en andere adolescenten en volwassenen die met de baby in contact komen zeker aanbevolen. Deze ‘cocoonvaccinatie’ wordt best uitgevoerd een paar weken voor de bevalling.

Een apart vaccin alleen tegen kinkhoest is niet beschikbaar in België. Er wordt gebruik gemaakt van een combinatievaccin. Dit combinatievaccin beschermt niet alleen tegen kinkhoest maar tegelijk ook tegen tetanus (klem) en difterie (kroep).

Er zijn geen contra-indicaties voor de toediening van het vaccin, tenzij je een aangetoonde allergie voor het vaccin hebt vertoond.

Lees meer over vaccinatie. 

Knuffels kunnen het hoofd bedekken, waardoor een baby te warm kan krijgen.

• Leer een baby onder de 6 maanden niet aan om met een knuffel te slapen. Onderzoek toont aan dat knuffels voor deze baby's nog geen emotionele rol vervullen.
• Vanaf de leeftijd van 6 maanden kan een knuffel of doekje een geborgen gevoel geven. Een kind dat wakker is kan met zijn knuffel spelen of er troost bij zoeken.
• Heeft je kind zijn of haar knuffel nodig om in slaap te raken, neem hem dan weg zodra je kind slaapt. Zet de knuffel op een plekje waar je kind hem kan zien.

In de opvang

Het advies hierboven geldt ook voor de kinderopvang, maar omdat dit advies niet letterlijk in de regelgeving is opgenomen, kan Kind en Gezin het niet afdwingen. De kinderopvang kan zelf beslissen om er van af te wijken en nagaan of de veiligheid op een andere manier kan gewaarborgd worden. Zo kan je bijvoorbeeld beslissen om een tijdje het toezicht te verhogen (bv. bij het zoeken naar een oplossing rond een knuffel).

Voor de opvang is het echter niet eenvoudig om zomaar af te wijken van aanbevelingen: als er iets met een kind gebeurt, kan de opvang door een rechter aansprakelijk worden gesteld.

Bovendien zijn de aanbevelingen van Kind en Gezin op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd en hebben ze hun succes in de praktijk bewezen: sinds ouders en kinderopvangvoorzieningen ze toepassen, zijn het aantal sterfgevallen omwille van wiegendood sterk gedaald.

Lees meer over veilig slapen. 

Een baby die steeds in slaap valt aan de borst, is erg lastig voor de mama. 

In de eerste weken zou je baby minstens 8 tot 12 voedingen per 24 uur moeten hebben om een goede melkproductie op gang te brengen. Tijdens de borstvoeding zou je baby minstens 10 à 20 minuten actief moeten drinken. Meestal hoort je als mama de baby ook ook slikken. 

Als je baby minder frequent borstvoeding vraagt of tijdens de borstvoeding te passief is, zal je baby minder melk binnen krijgen dan hij of zij nodig heeft. Je baby zal dan minder plassen en stoelgang maken en zijn of haar groei zal vertragen. Een ander gevolg is dat de melkproductie onvoldoende gestimuleerd wordt of dat de borst onvoldoende leeggedronken wordt, wat op een verstopt melkkanaaltje of een borstontsteking kan veroorzaken.

Het is dus zowel voor de baby als voor de mama belangrijk dat de slaperige baby goed gewekt wordt voor een voeding.

Je mag de airco gebruiken als je op hete dagen met je baby in de auto onderweg bent. De airco in de auto zorgt voor een luchtstroom waardoor het in de auto niet te warm wordt.

Let erop dat je de airco niet te koud instelt, want dan krijg je een koude luchtstroom die de baby serieus afkoelt. Stel de airco slechts een aantal graden minder in dan de buitentemperatuur.

In een oververhitte auto kan je baby oververhit geraken.

Nog enkele tips bij het rijden in een ‘warme auto’:

• Hou zeker om de 2 uur pauze.
• Neem tijdens de pauze je kindje uit de reiswieg of autostoel.
• Parkeer je auto tijdens de pauze in de schaduw.
• Laat je kindje voldoende drinken.
• Tracht op hete dagen zoveel mogelijk ’s nachts te rijden zodat je kindje minder last heeft van de warmte.

De Hoge Gezondheidsraad raadt zwemmen met baby’s jonger dan 12 maanden af in de Belgische zwembaden.

• Een baby (kwetsbaar wegens hyperactieve slijmvliezen of immature longen) komt best nog niet met chloordampen in contact.
• De voordelen van zwemmen en bewegen voor een heel jong kind in het water wegen op dit moment niet op tegen het risico van mogelijke infecties.
• Neem zelf meer tijd voor de gewenning van je baby aan het water tijdens het badritueel of momenten van samen onder de douche thuis.

Watergewenning en babyzwemmen kan zodra je baby 1 jaar oud is in goede hygiënische omstandigheden en in gecontroleerde zwembaden.

Zwemmen is aan te raden voor kinderen vanaf 4 jaar. Pas dan kan een kind de zwemtechniek goed aanleren en zich juist in het water bewegen.

• Hou voortdurend toezicht! In openbare zwembaden kan een kind eventjes aan het zicht van de redders ontsnappen.
• Leer je kind niet te lopen rond het zwembad: doordat de vloer nat is, kan je kind makkelijk wegglijden in het water.
• Let op de veiligheidsvoorschriften die door pictogrammen of geschreven instructies zijn aangegeven.
• Leer je kind het verschil tussen diep en ondiep water.

Een beetje zon is goed voor iedereen. Ultraviolette(uv)-stralen zorgen ervoor dat ons lichaam de noodzakelijke vitamine D aanmaakt. Vitamine D zorgt voor kalkopname, nodig voor de opbouw van stevige beenderen. 

Pas wel op voor te veel zon en dus te veel uv-stralen. Dit is schadelijk en kan zonnebrand veroorzaken. 

Bij kinderen onder de 10 jaar is de huid heel kwetsbaar. De schadelijke uv-stralen dringen er makkelijk door. Het lichaam van een kind herstelt minder vlot dan dat van een volwassene. De schade stapelt zich op. Dit vergroot de kans op huidkanker (o.a. melanoom) op latere leeftijd.

Je mag met je pasgeboren baby direct buiten komen. Dat is gezond voor je kindje. De zonnestralen zorgen voor de aanmaak van vitamine D en stevige botten. 
Pas de kleding van je baby en zijn bedekking (wandelwagen ...) aan de omgevingstemperatuur aan. Bescherm je kindje in de zomer extra tegen de zon en in de winter tegen de koude. Is de baby te vroeg geboren of is zijn gewicht erg laag, vraag dit dan toch even na bij de arts.

De ideale temperatuur van de slaapomgeving voor een baby is 18°C. Deze temperatuur is niet altijd haalbaar bij extreem warme dagen. Het is belangrijk om kledij en beddengoed aan te passen aan de temperatuur van de kamer. Doe je baby enkel een hemdje of lichte T-shirt aan en legt hem of haar te slapen in een dun slaapzakje, extra toedekken met laken of deken is niet nodig. Hou ook extra toezicht.

Je kan eventueel een airco in de slaapkamer plaatsen. Volg daarbij de handleiding van het toestel en ververs het water regelmatig als het over een airco met waterkoeling gaat. Let er ook op dat je de airco niet te koud instelt, hierdoor krijg je een koude luchtstroom waardoor je baby serieus afkoelt. Stel de airco slechts een aantal graden minder in dan de buitentemperatuur.

Sommige onderzoekers vermoeden een verband, maar er is momenteel geen bewijs dat zwemmen in de publieke zwembaden astma veroorzaakt.

De Hoge Gezondheidsraad ontmoedigt om met baby's jonger dan 1 jaar in zwembaden zwemmen.

Zwemmen met kinderen ouder dan 1 jaar wordt nog steeds aanbevolen, zelfs in het geval van astma. Voor hen wegen de voordelen van zwemmen in goede hygiënische omstandigheden in gecontroleerde zwembaden sterker door dan het risico van toxiciteit verbonden aan chloor en zijn bijproducten.

Lees meer over veilig in en aan het water. 

De Hoge Gezondheidsraad raadt zwemmen met baby’s jonger dan 12 maanden af in de Belgische zwembaden.

• Een baby (kwetsbaar wegens hyperactieve slijmvliezen of immature longen) komt best nog niet met chloordampen in contact.
• De voordelen van zwemmen en bewegen voor een heel jong kind in het water wegen op dit moment niet op tegen het risico van mogelijke infecties.
• Neem zelf meer tijd voor de gewenning van je baby aan het water tijdens het badritueel of momenten van samen onder de douche thuis.

Watergewenning en babyzwemmen kan zodra je baby 1 jaar oud is in goede hygiënische omstandigheden en in gecontroleerde zwembaden.

Zwemmen is aan te raden voor kinderen vanaf 4 jaar. Pas dan kan een kind de zwemtechniek goed aanleren en zich juist in het water bewegen.

• Hou voortdurend toezicht! In openbare zwembaden kan een kind eventjes aan het zicht van de redders ontsnappen.
• Leer je kind niet te lopen rond het zwembad: doordat de vloer nat is, kan je kind makkelijk wegglijden in het water.
• Let op de veiligheidsvoorschriften die door pictogrammen of geschreven instructies zijn aangegeven.
• Leer je kind het verschil tussen diep en ondiep water.

Je mag met je pasgeboren baby direct buiten komen. Dat is gezond voor je kindje. De zonnestralen zorgen voor de aanmaak van vitamine D en stevige botten. 
Pas de kleding van je baby en zijn bedekking (wandelwagen ...) aan de omgevingstemperatuur aan. Bescherm je kindje in de zomer extra tegen de zon en in de winter tegen de koude. Is de baby te vroeg geboren of is zijn gewicht erg laag, vraag dit dan toch even na bij de arts.

Kinderen ontwikkelen heel verschillend en zeker op vlak van taal. Sommige kinderen die starten op school, kunnen zich al perfect uitdrukken. Anderen spreken nog minder vlot of kunnen hun gedachten en gevoelens nog niet zo goed verwoorden. Dat is heel normaal. Kinderen begrijpen heel wat meer dan dat ze zelf kunnen verwoorden. 

Het is belangrijk dat je kind zich veilig en goed voelt op school. Je kan je zorgen bespreken met de leerkracht en zoeken hoe je samen je kind kan helpen. Zo ga ook jij je kind met een geruster gevoel naar school brengen. 

Lees meer over taal en meertaligheid. 

Helemaal niet. Onderzoek toont aan dat meertalige kinderen geen groter risico hebben op taalachterstand. Zelfs als ze later beginnen te praten, halen ze dit volledig in. Ze bereiken de belangrijke mijlpalen in de taalontwikkeling even goed als kinderen die eentalig opgroeien. 

Lees meer over taal en meertaligheid. 

Je kind leert veel in deze periode en heeft tijd nodig om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit en deze te verwerken. 

• Geef je kind tijd om alles wat nieuw is te verwerken en ga er positief mee om.  
• Zing samen liedjes die je kind leerde in de kinderopvang. 
• Als je je zorgen maakt kan je hierover in gesprek gaan met de kinderopvang. 

Lees meer over taal en meertaligheid. 

Helemaal niet. Het is een misverstand dat een andere thuistaal negatief is voor het leren van Nederlands. Integendeel: de talen helpen elkaar! Als je kind een stevige basis heeft in de thuistaal, zal je kind vlotter andere talen leren. Je kind leert zo sneller verbanden leggen en de andere taal begrijpen.

Een kind dat thuis geen Nederlands leert, zal dit in de kinderopvang, op school, ... leren van de begeleiders of leerkrachten en andere kinderen. Op deze leeftijd gaat het leren van een nieuwe taal meestal vlot. Het belangrijkste is dat er veel gepraat wordt met je kind en je kind zelf veel kansen krijgt om te spreken.

Lees meer over taal en meertaligheid.  

Je kan de thuistaal van je kind doorheen de dag en op verschillende manieren stimuleren: 

• Wees creatief: speel taalspelletjes, zing liedjes of verzin rijmpjes. 
• Kijk samen naar tv of lees samen boekjes in de thuistaal. En praat erover met je kind, laat je kind vertellen wat er gebeurt. 
• Ga op zoek naar leuke plekjes waar de taal wordt gesproken, bijvoorbeeld een speelplein in de buurt waar kinderen zijn die dezelfde taal spreken. 
• Maak de thuistaal herkenbaar: bezoek familie of vrienden die dezelfde taal spreken. Zo laat je zien dat jullie thuistaal ook door andere mensen buiten je gezin gebruikt wordt. 
• Geef geregeld complimentjes over wat je kind al kan, toon dat je fier bent. 

Lees meer over taal en meertaligheid.

Een kind leert in de kinderopvang of op school vrij snel een nieuwe taal, ook al heeft hij of zij die taal nog maar weinig of helemaal niet gehoord. 

Wees niet ongerust als je kind op een later moment in contact komt met een nieuwe taal. Als je kind een stevige basis heeft in de thuistaal, zal dat enorm helpen om een nieuwe taal te leren. 

Tips om je kind hierbij te ondersteunen: 

• Er is geen reden om thuis plots anders te doen dan daarvoor: het is en blijft belangrijk om de thuistaal te blijven spreken. Dit om te vermijden dat je kind die taal zou verliezen omdat de taal minder aanwezig is in zijn of haar dagelijks leven.  

• Reageer positief tegenover alle talen die je kind leert, bv: ‘Wow! Ken je al zoveel woorden in het Nederlands?’  

• Kinderen moeten de tijd krijgen om de nieuwe taal te verwerken en begrijpen. Dwing je kind niet om in die taal te spreken. 

• Ben je bezorgd? Bespreek dit dan met de kinderbegeleider of kleuterjuf. 

Lees meer over meertalig opvoeden.

Helemaal niet. De meeste meertalige kinderen mixen talen door elkaar, op een spontane manier. Dit is volledig normaal en natuurlijk bij kinderen die meertalig opgroeien. Het is zelden een teken van taalachterstand of taalontwikkelingsproblemen.  

Hoe komt dat nu juist? Jonge kinderen kunnen nog geen onderscheid maken tussen de verschillende talen. Dit lukt hen pas tussen de leeftijd van 2 tot 4 jaar. Ze leren begrijpen dat de ene taal met die persoon wordt gesproken en de andere taal met een andere persoon. En ze leren zelf om die talen uit elkaar te houden. 

Lees meer over meertalig opvoeden. 

Intensief en langdurig een fopspeen gebruiken heeft een negatieve invloed op de ontwikkeling van tong-, lip- en kauwspieren. Dit heeft op zijn beurt weer een negatieve invloed op de ontwikkeling van het gebit en de spraak en taal. 

Ook al stopt een kind met de fopspeen voordat de tanden wisselen of voor de taalontwikkeling op volle vaart is, kan dit een negatieve invloed hebben op de verdere ontwikkeling door de verslapping van de mondmotorische spieren. Hoe sneller een kind stopt met een fopspeen te gebruiken, hoe sneller en beter het spierevenwicht zich kan herstellen. 

Gebruik een fopspeen verstandig, beperkt en niet te lang: 

• Niet elke baby heeft een fopspeen nodig. Als je baby erg veel behoefte heeft aan veiligheid en geborgenheid, gepaard met een sterke zuigreflex, dan kan een fopspeen helpen. 
• Duim- en vingerzuigen heeft een grotere impact dan het gebruik van een fopspeen en is moeilijker af te leren. Je kan daarom overwegen om een fopspeen in te zetten om duim- en vingerzuigen op jonge leeftijd tegen te gaan. 
• Beperk het gebruik van een fopspeen tot de eerste levensmaanden en enkel tot momenten van inslapen. Gebruik de fopspeen niet te veel als een susmiddeltje.  
• De vorm van de fopspeen heeft geen invloed op spraak- en taalontwikkeling. De duur van het gebruik van een fopspeen wel.  
• Het materiaal van de fopspeen is best zo flexibel mogelijk (bv. rubber of siliconen).
• Let op met fopspenen die worden ingezet om het stoppen te bevorderen. Vaak zijn dit fopspenen met een gevuld, massief zuiggedeelte. Hoe harder het materiaal, hoe meer impact dit heeft op de vorm van het gebit en het verhemelte. We raden het gebruik van deze fopspenen daarom af.  

Lees meer over het gebruik van een fopspeen en over taalontwikkeling. 

Uit onderzoek blijkt dat tablets of tv (en ander 'hightech'-speelgoed) niet bijdragen aan de taalontwikkeling van een jonge baby. 

Een baby heeft vooral interactie nodig. Baby's moeten kunnen communiceren met hun omgeving om zich (talig) te ontwikkelen. Bij een tablet of tv is die interactie er niet. Door niet te delen wat het kind op het scherm zag, wordt deze interactie beperkt.

Betekent dit dat tablets en tv slecht zijn voor een baby? Neen, op voorwaarde dat ze gebruikt worden binnen een taalrijke context of samen met de ouders, grootouders of andere opvoeders. Je kijkt bv. samen naar een filmpje en vertelt er bij of je kijkt samen tv en zingt, ... 

Het is pas later, als een kind ouder is dan twee jaar, dat de tv een effect kan hebben op taalontwikkeling en woordenschat.  

Lees meer over taalontwikkeling. 

Een baby herkent redelijk snel geluiden, ongeveer tussen 0 en 3 maanden. Een huilende baby die in het begin pas rustig wordt nadat je hem of haar oppakt, zal na enkele maanden leren stil te worden als je tegen hem of haar praat.

Het begrijpen van taal van je kind gaat veel sneller dan het spreken. Ook al zegt je kind nog geen woordjes, hij of zij zal al snel begrijpen wat je bedoelt als je bijvoorbeeld zegt ‘we gaan naar buiten’.

Je baby begint de eerste woordjes zoals ‘mama’, ‘bal’ te herkennen vanaf ongeveer 6-8 maanden en begrijpt steeds meer van wat jij zegt, ook al kan je baby zich nog niet in woorden uitdrukken. Vraag maar eens ‘Waar is je auto?” en je baby zal er wellicht naar op zoek gaan. Je baby zal ook de verschillende toonvariaties begrijpen en zal dus het verschil herkennen tussen een vriendelijke of een boze toon.

Lees meer over taalontwikkeling.

Zeker! Iedereen die een taal genoeg én kwaliteitsvol kan praten met je baby draagt bij aan de taalontwikkeling van je kind in een bepaalde taal. Grootouders dus ook!

Er zijn wel een aantal belangrijke dingen om rekening mee te houden:

• Hoe vaak zien de grootouders het kind?
• Zijn er veel gesprekken tussen grootouder en kind als zij elkaar zien? 
• Is de grootouder zelf taalvaardig in die taal?

Enkele voorbeelden: Als een grootouder een dag per week op je kind past en doorheen de dag actieve gesprekken voert, zingt,… in zijn of haar moedertaal, is er veel kans dat je kind die taal vlot zal leren. Een baby die een taal maar twee uren per week via de grootouders hoort, krijgt weinig kansen om die taal te leren.

Lees meer over meertalig opvoeden. 

Er wordt vaak gedacht dat baby’s die verschillende talen horen van hun ouders in de war geraken. En dat ze deze talen niet van elkaar zullen kunnen onderscheiden en niet goed kunnen leren. Dit is een veel voorkomende misvatting.

Meerdere talen tegelijk aanbieden is meestal geen probleem. Baby’s die vanaf de geboorte met twee of meerdere talen worden opgevoed, leren die talen net zo goed als kinderen die één taal leren.

Als je de taal spreekt die je zelf goed kan en de verschillende talen vaak en goed worden aangeboden, kan je kind verschillende talen tegelijk leren.

Lees meer over meertalig opvoeden. 

De zwangerschap is een heel goed moment om stil te staan bij hoe je je kind meertalig wil opvoeden.

Het allerbelangrijkste is dat je baby zoveel mogelijk en op een natuurlijke manier in contact komt met de talen die je voor hem of haar kiest! Op voorhand samen nadenken en afspraken maken helpt om het vol te houden. Tegelijkertijd kan het zijn dat je na een tijd andere keuzes maakt, en ook dat is normaal.

Op de pagina meertalig opvoeden vind je heel wat interessante informatie. 

In Vlaanderen groeien heel wat kinderen op in een meertalig gezin: minstens 1 op 4 kinderen spreekt meer dan één taal. Soms leren ze die vanaf de geboorte, dan weer praten ze een andere taal thuis en leren ze Nederlands op school of in de kinderopvang. Elk gezin maakt z’n eigen keuze. Soms spreken mama en papa consequent elk een andere taal met hun kind, soms is het de context die de taal bepaalt. Bijvoorbeeld met de grootouders taal X, in de winkel taal Y en thuis taal Z.

Een ideale aanpak bestaat niet: alles hangt af van de situatie, wensen en mogelijkheden van het gezin. Er bestaat geen ‘beste strategie’ voor iedereen.

Ouders kiezen het best voor een taal waar ze zich goed kunnen in uitdrukken en waarbij ze zich goed voelen. Zo leren kinderen het best talen: als ze een stevige basis hebben in hun thuistaal, verloopt andere talen leren een stuk vlotter.

Gaat je kind straks naar een Nederlandstalige school en spreken jullie thuis een andere taal? Zorg er dan voor dat het via andere mensen in je omgeving – kinderopvang, buren of familie – toch al kennismaakt met het Nederlands. Stel je zelf ook positief op tegenover alle talen, dan zal je kind dat ook doen.

Lees meer over meertaligheid. 

‘Tuut Tuut’ zeggen als je ‘auto’ bedoelt, raden we af. Je leert je kind het best meteen de correcte woorden, zo zorg je ervoor dat je kind voortdurend nieuwe woorden leert.

Hoe meer woorden jij gebruikt, des te meer je je kindje uitdaagt met zijn of haar woordenschat en hem of haar een rijke taal aanleert.

Zit je kind in de brabbelfase, dan mag je natuurlijk rustig meebrabbelen, puur voor de fun! Je zal merken dat dat hem of haar aanmoedigt om volop te oefenen. Zolang je ook nog échte taal gebruikt om met je kind te communiceren, is meebrabbelen alleen maar positief.

Als je kind begint te praten, zal hij of zij ongetwijfeld fouten maken. Corrigeer je kind niet expliciet: dat maakt hem of haar onzeker en terughoudend. Op deze leeftijd is experimenteren belangrijker dan correct praten, dus behoud de spontaniteit. Zelf blijf je natuurlijk het goede voorbeeld geven door het correcte woord te gebruiken. Bijvoorbeeld: Je kind heeft een speelgoedauto in zijn of haar hand en zegt "Tauto". Jij antwoordt: "Ja, dat is een mooie auto, hè!"

Lees meer over de taalontwikkeling van je kind. 

Geen paniek. De taalontwikkeling van jonge kinderen verloopt heel grillig. Dat wil zeggen dat je kind op sommige momenten trager vooruit gaat qua taal. Dat is heel normaal, misschien concentreert hij of zij zich vooral op leren rollen of kruipen. Elk kind ontwikkelt op zijn eigen tempo. Sommige kinderen zeggen hun eerste woordje als ze 10 maanden zijn, terwijl anderen pas met 20 maanden een duidelijk woord uitbrengen.

Aan woordjes gaat trouwens een brabbelfase vooraf. Je hoort dan vooral een opeenvolging van dezelfde lettergrepen, zoals ‘da-da-da’ of ‘ma-ma-ma’.

Lees meer over de taalontwikkeling van je kind. 

Doe vooral waar je blij van wordt! Zolang je maar veel praat met je kind. 

Zelfs met een jonge baby kan je al volop gesprekjes voeren. Je voert ze spontaan, tijdens alledaagse activiteiten zoals eten, verluieren of het badje. Als je graag zingt, is dat ook heel goed. Probeer ook eens knisperboekjes, badboekjes, stoffen boekjes en boekjes in felle kleuren. Je kind voelt, proeft en ontdekt zo heel wat nieuwe dingen. Laat ze overal in huis rondslingeren want je kind leert ze al spelenderwijs kennen.

Experimenteer volop: je kan niets verkeerds doen! Het omslaan van de pagina’s alleen al is interessant. Daarna volgen de prentjes en het verhaaltje. Kind en Gezin werkt samen met 'Iedereen Leest' voor Boekstart. Zo willen we ouders met hun jonge kinderen laten genieten van boeken.

Lees meer over de taalontwikkeling van je kind. 

Vooraleer baby’s hun eerste woordjes zeggen, zijn ze al volop taal aan het leren. Eerst begrijpen ze wat anderen zeggen, pas later gaan ze zelf spreken. Door veel te praten met je baby, zorg je ervoor dat hij of zij taal leert. Bovendien herkent je baby je stem van tijdens de zwangerschap en dat geeft vertrouwen.

Benoem wat je doet, dat brengt rust. Zeg tijdens het aankleden bijvoorbeeld ‘Nu steek ik je armpje in de mouw’. Als je dat telkens herhaalt, wordt het een ritueel waarbij je kindje niet alleen taal leert, maar ook de wereld om zich heen verkent en vertrouwt.

Lees meer over de taalontwikkeling. 

Vocht is onmisbaar voor het lichaam. Dit geldt ook voor kinderen.

Maar: de eerste 6 maanden heeft de baby alleen melkvoeding (borst- of kunstvoeding) nodig. Extra drank vermindert de eetlust waardoor je baby geen melkvoeding zal drinken.
Bij borstvoeding zorgt extra drank voor een verstoring van de melkproductie.

Na de leeftijd van 6 maanden drinkt je baby per dag nog minstens een halve liter melkvoeding of borstvoeding op vraag. Naast de vaste voeding die vocht bevat, heeft je baby ook nood aan extra drinken, zeker bij warm weer. Vaker aanleggen kan bij borstvoeding tegemoet komen aan die extra behoefte. Een beetje water geven kan ook.

Kies bij voorkeur plat, mineraalarm water.

Om aan een flesje te leren drinken moet een baby voldoende kunnen oefenen. Dwingen heeft een averechts effect en vermijd je beter. Blijf zelf rustig en biedt dagelijks een fles aan. Enkele tips die kunnen helpen:

• Verwacht niet onmiddellijk succes, het is heel normaal dat je baby moet wennen aan de nieuwe ervaring.
• Gebruik de eerste keren vers afgekolfde melk, zodat er geen smaakverschil is.
• Bied het flesje aan als je baby voldoende hongerig is.
• Plaats je baby in een wipstoeltje zodat je beide handen vrij hebt en je je baby kan aankijken.
• Duw de speen niet in het mondje, maar laat je baby zelf aanhappen door de bovenlip aan te raken met de speen. Net als bij borstvoeding moet de speen voldoende diep in het mondje gebracht worden. Eventueel kan je een beetje moedermelk op de speen druppelen.
• Houd de fles bij de ring vast en zorg ervoor dat de speen midden in het mondje blijft, licht naar het verhemelte gericht.
• Oefen enkele minuten, onderbreek kort en oefen daarna opnieuw enkele minuten. Blijft je baby weigeren, geef dan na een korte onderbreking de borst. 
• Je kan eens een andere speen uitproberen: een andere vorm, ander materiaal … Lijkt het met een bepaalde speen iets beter te lukken, blijf dan oefenen met die speen. Te vaak wisselen van speen kan verwarrend zijn voor je baby.
• Huilt je baby, stop dan even om te troosten. Leid je baby af en help de emoties te kalmeren door afleiding, rondwandelen, wiegen, zacht zingen of met je baby praten.
• Raakt je baby telkens overstuur omdat het de moedermelk ruikt, laat dan iemand anders, die rustig en ontspannen is, de fles geven. Krijgt je baby net meer stress als mama niet in de buurt is, dan probeer je dit beter niet. 
• Lukt het je baby om 20 ml moedermelk uit de fles te drinken? Fantastisch! Nu moet je baby voldoende kunnen oefenen: geef minstens 3 voedingen na elkaar een fles met afgekolfde melk. Daarna kan je nog enkele dagen borstvoeding en flesvoeding afwisselen. Blijft flesvoeding goed lukken, ga dan verder met 1 fles per dag zodat je baby het niet opnieuw verleert. 
• Afhankelijk van de leeftijd van je baby kan je andere manieren van voeden overwegen: ingedikt papje, cupje, bekertje…

Een baby die steeds in slaap valt aan de borst, is erg lastig voor de mama. 

In de eerste weken zou je baby minstens 8 tot 12 voedingen per 24 uur moeten hebben om een goede melkproductie op gang te brengen. Tijdens de borstvoeding zou je baby minstens 10 à 20 minuten actief moeten drinken. Meestal hoort je als mama de baby ook ook slikken. 

Als je baby minder frequent borstvoeding vraagt of tijdens de borstvoeding te passief is, zal je baby minder melk binnen krijgen dan hij of zij nodig heeft. Je baby zal dan minder plassen en stoelgang maken en zijn of haar groei zal vertragen. Een ander gevolg is dat de melkproductie onvoldoende gestimuleerd wordt of dat de borst onvoldoende leeggedronken wordt, wat op een verstopt melkkanaaltje of een borstontsteking kan veroorzaken.

Het is dus zowel voor de baby als voor de mama belangrijk dat de slaperige baby goed gewekt wordt voor een voeding.

Zindelijk worden valt voor veel kinderen samen met de peuterpuberteit . Het is de periode waarin je kind ontdekt dat hij of zij zelf dingen kan bepalen, invloed kan hebben op de omgeving en graag controle heeft over hoe de dingen verlopen. Wanneer je peuter niet zelf kan bepalen wat er gebeurt, verzet hij of zij zich vaak.  

Wat nu? 

• Structuur in de potmomenten kan helpen. Bied het potje op vaste momenten in de dag aan. Je kind weet dan wat er verwacht wordt.  
• Geef bij voorkeur een duidelijke instructie, maar geef je kind ook een keuze. Bijvoorbeeld op de vraag ‘Kom je op het potje?’ zal een peuter wellicht ‘nee’ antwoorden. Zeg daarom: ‘Kom, we gaan op het potje! En waar wil je dat ik het potje zet?’. 

Veranderingen in het leven van je kind kunnen heel wat aanpassing vragen en gepaard gaan met spanning. Een verhuis, de komst van een nieuwe baby, een grootouder die ziek wordt ... kunnen ervoor zorgen dat zindelijk worden even minder vlot gaat of dat je kindje zelfs en stap terugzet. Heb vertrouwen en geduld, meestal gaat het weer goed zodra er weer meer rust is.  

Hoe kan je best reageren? 

• Maak je niet onmiddellijk zorgen en pas je verwachtingen aan. Besef waarom er even een terugval is in het zindelijk worden van je kind. 
• Geef je kind tijd om aan de nieuwe situatie te wennen. 
• Blijf je kind motiveren en vertrouwen geven. 
• Maak opnieuw afspraken met de andere verzorgers (kinderopvang/school/familie/vrienden) over hoe je hier best mee omgaat. 

Het kan ook zijn dat je kind geschrokken is van de reactie van een volwassenen tijdens een toiletmoment (bv. grootouder die een andere aanpak heeft of andere verwachtingen in de kinderopvang). Ga in gesprek hierover. Zoek samen naar afstemming en hoe je kind terug vertrouwen kan krijgen.   

Als je geen verbetering ziet na enkele weken, vraag dan hulp. Je kan terecht bij het Huis van het Kind in jouw buurt voor het lokale aanbod of contacteer de Kind en Gezin-Lijn. 

Als een kind stoelgang smeert, kan dit verschillende oorzaken hebben: 

1. Vaak is het een onschuldige vorm van spel. Je kind kan toevallig ontdekken dat het stoelgang kan uitsmeren en dit leuk vinden. Voor je kind is het een spel of een manier om aandacht van jou te krijgen. Het kan ook een vorm van leren en ontdekken zijn waarbij je kind benieuwd is wat kaka is en wat je ermee kan doen. Als je kind in de gevoelige periode zit om zindelijk te worden, kan hij of zij gefascineerd zijn door pipi en kaka. Zo ontdekt je kind ook dat het ermee kan kliederen en smeren. 
   
   Hoe kan je best reageren: 
   - Merk je aan de houding of gedrag dat je kind stoelgang maakt (bv. wegkruipen, op z'n hurkje zitten, rood gezichtje (van het persen) ...)? Verschoon de luier best zo snel mogelijk, zodat je kind niet de gelegenheid krijgt om te gaan smeren.  
   - Geef je kind volop de kans om met andere kliedermaterialen in de weer te zijn. Laat je kind dus veel smeren met vingerverf, kliederen met klei, modder, brooddeeg …  Als je kind voldoende kan experimenteren met andere materialen, is z'n behoefte om te smeren vaak voldoende gestild. 
   
    
2. Een andere mogelijke verklaring is dat het niet zo goed gaat met je kind, dat er een probleem speelt  waardoor je kind erg gespannen is. Daardoor kan een kind wat terugvallen in de ontwikkeling en een grote behoefte krijgen aan smeren met ontlasting. Vooral bij kinderen ouder dan twee jaar kan het smeren van stoelgang een teken zijn dat er meer aan de hand is. 
   
   Hoe kan je best reageren: 
   - Zie je naast het smeren ook andere signalen van spanning of stress (bv. moeilijk eten, moeilijk slapen, stil of teruggetrokken …)? Ga dan na of er belangrijke gebeurtenissen in het leven van je kind hebben plaatsgevonden of misschien nog plaatsvinden. Het gaat over dingen die zoveel energie van je kind vragen dat het zich moet afreageren.   
   - Zoek manieren waarbij het kind zich kan ontspannen of opladen (bv. meer koestertijd, samen spelen, spreken over de veranderingen ...)

Als je geen verbetering ziet na enkele weken, vraag dan hulp. Je kan terecht bij het Huis van het Kind in jouw buurt voor het lokale aanbod of contacteer de Kind en Gezin-Lijn. 

Elk kind wordt zindelijk op zijn eigen tempo. Je kan het proces niet versnellen, maar wel positief stimuleren.

Naar de kleuterschool

Is een kind nog niet zindelijk als het naar school gaat, bespreek dit dan met de kleuterleid(st)er. Een kind mag hiervoor niet geweigerd worden. Je kan samen bekijken hoe en wanneer je met de zindelijkheidstraining start. Zindelijkheid hoort bij het opgroeien en is niet iets waarover je je moet schamen. 

Scholen kunnen wettelijk geen kinderen weigeren omdat ze niet zindelijk zijn. Als ze dat toch doen en een gesprek hierover weigeren, kan de ouder een klacht indienen bij het departement onderwijs.

Naar de buitenschoolse opvang

Zindelijk worden is niet voor elk kind even gemakkelijk. De opvang mag kinderen niet discrimineren op basis van hun gezondheid of fysieke toestand. Daarom mogen kinderen niet systematisch geweigerd worden als ze niet zindelijk zijn, ook niet via het huishoudelijk reglement.

Aanbevelingen voor de opvang: 

• Stippel een beleid uit voor het opvolgen van het zindelijkheidsproces. 

• Maak dat beleid kenbaar aan de ouders. Het beleid kan opgenomen worden in het huishoudelijk reglement. 

• Zorg voor een goede afstemming met de ouders, bv. op hetzelfde moment en op dezelfde manier beginnen met de zindelijkheidstraining. 

• Als buitenschoolse opvang kan het nuttig zijn om daarover te overleggen met de scholen.

Mijn 3-jarige peuter is 6 maanden zindelijk, maar wil enkel kaka doen in zijn luier. Als ik hem dwing om kaka in het potje te doen, geraakt hij in paniek en hij krijgt ook last van obstipatie. Zijn er tips om ons te helpen? 

Sommige peuters kunnen angstig zijn om stoelgang te maken op het potje en wachten ermee tot ze een luier aanhebben. Ze kruipen dan vaak even weg in een hoekje om daar rustig hun behoefte te doen. 

Maak daar niet te snel een probleem van. Vaak vinden kinderen het moeilijk om afscheid te nemen van hun stoelgang. Het lijkt of ze een deeltje van zichzelf afgeven en dat begrijpen ze niet altijd goed. Ze houden daarom nog even vast aan de ‘veilige luier’. Normaliseer zoveel mogelijk het toiletgebeuren.  

Kinderen leren ook van wat ze zien. Door het kind mee te nemen als je zelf naar het toilet gaat, leert het dat dat een normaal gebeuren is. Vertel wat er gebeurt, waar alles naartoe gaat (bv. laat je kindje doorspoelen) … Je kan ook samen naar het toilet gaan (ouder op het toilet, kind op het potje).  

Maak je niet onmiddellijk zorgen als je baby een paar dagen overslaat met zijn of haar ontlasting. Het stoelgangpatroon is immers sterk verschillend bij baby's en wordt beïnvloed door de voeding (en voeding van de mama bij borstvoeding). Een verandering van stoelgangspatroon kan ontstaan als er veranderingen in de voeding worden aangebracht: veranderen van kunstvoeding, voeding van de mama bij borstvoeding of het introduceren van nieuwe groenten of fruit in de vaste voeding.

Raadpleeg een arts als de stoelgang erg vast is van structuur, als je kind erg huilt en pijn vertoont of als er klachten optreden zoals braken, koorts, slechte gewichtsevolutie of voedselweigering.

Voeg géén suiker, meel, olie of wat dan ook toe aan de melkvoeding en experimenteer niet zelf met medicatie, glycerinesuppo's of andere laxeermiddelen.

Borstvoeding heeft geven geen nadelig effect op de vorm van de borsten. Factoren die wel een invloed hebben op het doorhangen van de borsten zijn: zwaarlijvigheid, roken, de leeftijd, een grote maat van de borsten vóór de zwangerschap en het aantal zwangerschappen. Terwijl elke volgende zwangerschap de borsten meer kan doen doorhangen, blijkt borstvoeding dit effect niet te verergeren.

Verfsoorten op waterbasis zijn een goede keuze, maar je past er toch best nog mee op.

Verven, lakken en vernissen bevatten immers vluchtige organische stoffen die ook vrijkomen als de verf al lang gedroogd is en de geur verdwenen is. Het is dus heel belangrijk om goed te verluchten, ook na het verven. 

Lees meer over gezond zwanger zijn. 

Je mag met je pasgeboren baby direct buiten komen. Dat is gezond voor je kindje. De zonnestralen zorgen voor de aanmaak van vitamine D en stevige botten. 
Pas de kleding van je baby en zijn bedekking (wandelwagen ...) aan de omgevingstemperatuur aan. Bescherm je kindje in de zomer extra tegen de zon en in de winter tegen de koude. Is de baby te vroeg geboren of is zijn gewicht erg laag, vraag dit dan toch even na bij de arts.

Tijdens de zwangerschap vast je beter niet.

Neem een beslissing die voor jou goed aanvoelt. Sta achter je keuze en luister naar je lichaam. Voel je niet schuldig als het niet zou lukken. Je mag stoppen met vasten. Je mag ook het vasten een dag of een paar dagen onderbreken.

Er zijn geen gevaren of nadelige gevolgen voor de ongeboren baby.

Als mama kan je wel last krijgen tijdens periodes van vasten, zoals misselijkheid. Dat is individueel afhankelijk. Ervaar je te veel ongemakken, dan kan je best je vroedvrouw of arts contacteren.

Uiteraard is het belangrijk aandacht te hebben voor gevarieerde voeding tijdens je zwangerschap, met aandacht voor voldoende groenten, fruit, voedingsvezels en vocht.

Wat je eet tijdens de zwangerschap, kan je ongeboren baby schaden en het risico verhogen op kinderkanker.

Het is onmogelijk om alle kankerverwekkende stoffen weg te laten uit je voeding. Wel kan je bepaalde stoffen zoveel mogelijk vermijden, zoals zwarte korstjes die bij het bakken ontstaan of frieten die te bruin werden door te lang te frituren.

Uit onderzoek blijkt dat een aantal kankerverwekkende stoffen die in het bloed van zwangere vrouwen circuleerden na het eten van bepaalde producten, werden teruggevonden in het navelstrengbloed. Dit betekent dat ze de moederkoek kunnen passeren en de foetus bereiken. Het gaat om:

• acrylamide dat ontstaat bij het frituren van aardappelproducten zoals frieten (als ze bruin worden) en chips
• polycyclische aromatische koolwaterstoffen die ontstaan als je eten laat aanbranden, bv. tijdens grillen en barbecueën
• verbrande vetten uit plantaardige oliën
• nitrosaminen uit gerookte vlees- en visproducten en charcuterie
• dioxines uit vlees, vis en zuivel

Steviolglycosiden (beter bekend als Stevia) zijn extracten uit de blaadjes van de steviaplant, een plant uit Zuid-Amerika. Deze zoetstof:

• is 200 tot 300 keer zoeter dan gewone suiker
• heeft geen effect op de bloedsuikerspiegel en is daarom geschikt voor mensen met diabetes
• is tandvriendelijk
• is van natuurlijke oorsprong (niet synthetisch zoals aspartaam of cyclamaten)
• is veel duurder dan suiker
• heeft een bittere, drop-achtige nasmaak die niet door iedereen geapprecieerd wordt. De bitterheid neemt af als stevia wordt gemengd met suikers zoals sacharose, fructose of glucose.
• levert geen calorieën. Producten waarin stevia is verwerkt, bevatten wel calorieën omdat in het algemeen maar een derde van de suiker vervangen kan worden door stevia omwille van de bittere nasmaak. Producten gezoet met Stevia hebben wel vaak tot 30% minder calorieën dan vergelijkbare producten. 
• is hittestabiel dus ook geschikt voor gekookte en gebakken producten. 

Stevia mag sinds 2011 in de Europese Unie gebruikt worden. Het is een veilige zoetstof zolang het gebruik onder de aanvaardbare dagelijkse inname blijft. Het is niet omdat stevia uit planten gehaald wordt en dus 'natuurlijk' is, dat het onbeperkt kan gebruikt worden. De aanvaardbare dagelijkse inname is op advies van de European Food Safety Authority (EFSA) vastgelegd op 4 mg/kg lichaamsgewicht per dag. In de Europese wetgeving staat voor welke producten het gebruik is toegestaan: in light frisdranken en light bier, yoghurtdranken, ijs, desserts, vruchtennectar, confituur, snoep, chocolade, kauwgom, salades, soepen, sauzen en tafelzoetstoffen. Het is wettelijk verplicht de aanwezigheid te vermelden in de ingrediëntenlijst op het etiket. Voor voedingsmiddelen met steviolglycosiden moet er staan: 'zoetstof: steviolglycosiden' of 'zoetstof: E960'. 

Bij kinderen wordt de aanvaardbare dagelijkse inname sneller bereikt. We raden voor kinderen het gebruik van (kunstmatige) zoetstoffen, ook stevia, af.

Een nieuwe zwangerschap hoeft geen einde te maken aan de borstvoeding. In normale omstandigheden is je lichaam in staat om zowel voor de zwangerschap als voor de melkproductie te zorgen. De moedermelk is niet schadelijk of minder van kwaliteit door de zwangerschap. Het is jouw persoonlijke keuze om al dan niet door te gaan met voeden.

Door de hormonale veranderingen heeft de zwangerschap een aantal gevolgen voor de borstvoeding:

• mogelijke pijn in tepels of borsten
• vermoeidheid
• verminderde melkproductie, vooral in het begin van de zwangerschap. Hierdoor gaan sommige kinderen in deze periode zelf spontaan stoppen met drinken aan de borst.
• smaakverandering van de melk
• samentrekkingen van de baarmoeder tijdens het voeden. Op voorwaarde dat er geen risico op vroeggeboorte is, zijn hier geen gevaren aan verbonden.

Deskundig advies van een arts of gynaecoloog zijn nodig:

• na een vroegere vroeggeboorte of pril zwangerschapsverlies
• bij een meerlingzwangerschap
• bij aanwijzingen voor vroeggeboorte

Als je baby nog maar een paar maanden oud is als je opnieuw zwanger wordt, drinkt hij nog een aanzienlijke hoeveelheid melk. Dit kan best belastend zijn. Bij een groter kind, waarbij de borstvoeding vooral een emotionele functie heeft, wordt er lichamelijk minder van je gevraagd. Zelfzorg is altijd nodig. Durf praktische hulp en steun vragen aan je omgeving. Voldoende rust, gezonde voeding en een vitaminesupplement zijn geen overbodige luxe.

Je kan zowel een minderjarige als een meerderjarige adopteren.  

Het Haags adoptieverdrag is echter enkel van toepassing op minderjarigen en er is dus geen interlandelijke overbrenging voorzien voor een meerderjarige. Een meerderjarige met verblijfplaats in het buitenland kan dus geen visum krijgen in het kader van een interlandelijke adoptie om de adoptieprocedure hier in België verder te zetten. De adoptie van een meerderjarige dient dus ofwel in België plaats te vinden, ofwel in het buitenland, waarna men deze buitenlandse adoptie eventueel ter erkenning kan voorleggen. 

Bij een adoptie van een meerderjarige zijn de regels van het wetboek internationaal privaatrecht van toepassing, niet die van het Haags adoptieverdrag. Wij hebben bijgevolg geen bevoegdheid om tussen te komen bij adopties van meerderjarigen. Meer info over deze wetgeving vind je terug in het wetboek van het internationaal privaatrecht. 

Voor een adoptie van een meerderjarige dien je alleszins 15 jaar ouder te zijn dan de geadopteerde. 

Belangrijk is ook om te kijken of je in het land van herkomst ook in aanmerkingen komt om te adopteren. Hiervoor neem je best contact op met de centrale of bevoegde autoriteit inzake adoptie van het herkomstland. 

Heb je toch nog meer vragen hierover? Neem dan gerust contact op met onze Federale Centrale Autoriteit inzake Adoptie (FOD Justitie). 

Bij de Familierechtbank is het mogelijk om inleidende procedurestukken (verzoekschriften), stukkenbundels, conclusies en begeleidende brieven neer te leggen via e-Deposit.

BELANGRIJKE INFO

• ALLE documenten moeten in pdf-formaat opgeladen worden!
• Bij het neerleggen van een verzoekschrift dient er een bijdrage aan het fonds voor juridische tweedelijnsbijstand betaald worden.
  • Het rekeningnummer per rechtbank vindt u in dit overzicht.
  • Je doet dit best op voorhand, zo kan je bij het neerleggen van het verzoekschrift al een betalingsbewijs (in pdf-formaat) toevoegen aan het verzoekschrift. 
  • Vergeten? Geen nood. Je krijgt achteraf nog een vraag tot betaling toegestuurd van de FOD Financiën via ‘Mijn Burgerprofiel’, E-box, Doccle, etc. maar daar gaat dan weer wat extra tijd over.
• Een voorbeeldverzoekschrift kan je hier downloaden. Je dient dit dus nog aan te passen zodat dit correct is voor jouw specifieke situatie.
• Achteraan het verzoekschrift staat een lijstje met toe te voegen bijlagen. De meesten kunnen eenvoudig online aangevraagd worden via Mijn Burgerprofiel.

NEERLEGGING STAP VOOR STAP
Je kan je bij ‘e-Deposit’ aanmelden via e-ID (identiteitskaart + kaartlezer), Itsme, tokenkaart, …
Je krijgt dan een aantal zaken die u moet selecteren.

• categorie: kies 'documenten in zaak'
• hoedanigheid: kies 'burger'
• actie: 'documenten neerleggen'
• Klik op 'volgende'
  • Type instantie: kies 'rechtbank van eerste aanleg'
  • Locatie (en afdeling) van de instantie: selecteer de Nederlandstalige rechtbank van eerste aanleg die bevoegd is voor jouw woonplaats
  • Rol/systeemnummer: geef '1970/70/B' in. Dit is een rolnummer voor het opstarten van een nieuw dossier.
  • Neerleggen van een: kies 'brief'. In de toekomst zou er mogelijk een aparte optie 'verzoekschrift' moeten bijkomen, maar voorlopig mag er dus de optie 'brief' gebruikt worden.
  • Klik op 'naar neerlegging'
    • Klik op 'bladeren' en kies de bestanden.
    • Klik op 'bevestigen'

Je kan deze info ook nalezen op deze pagina van de FOD Justitie.

Je bent doorgestroomd voor interlandelijke adoptie, maar overweegt om nu toch voor een binnenlandse adoptie te gaan? Dit kan, maar er zijn wel enkele zaken waar je rekening mee dient te houden bij heroriëntatie naar binnenlandse adoptie.

Bij de binnenlandse adoptiedienst, Adoptiehuis, telt de datum waarop je je aanmeldt bij hen als de datum die je volgorde op hun wachtlijst zal bepalen. Je meldt je aan bij hen via e-mail met een scan van je geschiktheidsvonnis. De dag dat je die e-mail stuurt, telt als aanmeldingsdatum. Vanaf aanmelding bij Adoptiehuis, duurt het ruim een jaar tot het moment waarop effectief een bemiddelingsovereenkomst bij Adoptiehuis ondertekend kan worden (dit is het moment waarop effectief een plaats op de wachtlijst voor binnenlandse adoptie wordt toegekend). De gemiddelde wachttijd op een kindtoewijzing vanaf het tekenen van een bemiddelingsovereenkomst bij Adoptiehuis ligt op dit moment (maart 2023) op 2 jaar en 4 maanden.

Voor sommige kandidaat adoptieouders is het mogelijk nog te vroeg om zich aan te melden bij Adoptiehuis. De wachttijd om te kunnen starten met de voorbereiding is gemakkelijk 4 tot 5 keer langer dan bij kandidaten die doorstromen voor interlandelijke adoptie. Op dit moment staan kandidaten met een aanmeldingsdatum (bij VCA, aan het begin van de procedure) vanaf het tweede kwartaal van 2018 nog steeds op de wachtlijst van het instroombeheer. Zij moeten dus nog de volledige geschiktheidsprocedure doorlopen. Onder geschiktheidsprocedure verstaan wij de tijdsspanne tussen de betaling voor de voorbereiding en de uitspraak van het geschiktheidsvonnis. Deze duurt vandaag (laatste update: 21 december 2023), op basis van de geschiktheidsvonnissen van de afgelopen 6 maanden, 2 jaar.

Voor gezinnen die willen heroriënteren naar binnenlandse adoptie zal gekeken worden op welke datum zij normaal zouden zijn ingestroomd op volgorde van aanmelding bij VCA (dit zijn jaarlijks de eerste 30 actieve plaatsen op de wachtlijst van het instroombeheer). Vanaf die datum zal dan de uitgerekende gemiddelde duur van de geschiktheidsproecedure aan worden opgeteld. De uitgerekende datum is de datum dat dit gezin zich ten vroegste kan aanmelden bij Adoptiehuis.

Voor koppels met een aanmeldingsdatum bij VCA na het tweede kwartaal van 2018 is het op dit moment zelfs nog niet mogelijk om de berekening te maken. Dit kan pas op het moment dat kandidaten met een gelijkaardige datum van aanmelding zijn doorgestroomd.

Deze manier van werken kwam er na klachten van koppels die werden voorbijgestoken door kandidaat-adoptieouders die (al dan niet gericht) waren doorgestroomd voor interlandelijke adoptie en kinderen met special needs. Meer hierover kan je lezen in de rapporten van de Vlaamse Ombudsdienst “Ontelbare jaren een kind verwachten – 26/01/2021)” en “Binnenlandse adoptie: de grens van het perspectief – 26/01/2022”

Het is nog te vroeg voor mij om me aan te melden bij Adoptiehuis. Wat betekent dit concreet voor mijn procedure?
Dit is afhankelijk van de fase van de procedure waarin je nu zit.

Je bent doorgestroomd, maar hebt de voorbereiding zelf nog niet gevolgd:

• We raden je aan om niet door te gaan met de voorbereiding tot wanneer kandidaten met een gelijkaardige aanmeldingsdatum mogen doorstromen. Je komt dan terug op de wachtlijst voor het instroombeheer te staan.
• Als je al betaald hebt, maar nog niet definitief bent ingeschreven in de voorbereiding, dan heb je tot zes maanden na de betaling de tijd om een terugbetaling te vragen.

Je hebt de voorbereiding gevolgd, maar nog geen verzoekschrift tot geschiktheidsverklaring neergelegd bij de familierechtbank:

• Je neemt best contact op met VCA. Afhankelijk van je datum van aanmelding kan het volstaan om het neerleggen van het verzoekschrift nog wat uit te stellen.

Je hebt de voorbereiding gevolgd en het maatschappelijk onderzoek doorlopen.

• Neem contact op met de griffie van de familierechtbank en vraag of er een mogelijkheid is om de zitting voor de uitspraak van je geschiktheidsvonnis naar een latere datum te verplaatsen.

Je hebt een geldig geschiktheidsvonnis.

• Een geschiktheidsvonnis is vier jaar geldig en kan enkel verlengd worden als er een bemiddelingsovereenkomst is getekend met een adoptiedienst.
• Als je te lang moet wachten tot wanneer je een bemiddelingsovereenkomst kan tekenen met Adoptiehuis, bestaat de kans dat je geschiktheidsvonnis vervalt. In dat geval moet je een groot stuk van de geschiktheidsprocedure opnieuw doorlopen.

Een special needs kind is de Engelse term voor een kind met specifieke ondersteuningsbehoeften. Het gaat dan om een kindje dat door zijn specifieke situatie extra zorgen zal nodig hebben. In Vlaanderen onderscheiden we 5 categorieën. Het gaat om kinderen:

• ouder dan 6 jaar;
• met een medische problematiek;
• met een extra belastende achtergrond of met gedragsproblemen;
• met ontwikkelingsstoornissen;
• dat samen met één of meerdere broers/zussen wordt geadopteerd (siblingadoptie).

Andere landen kunnen 'special needs' kinderen anders definiëren.

Ieder adoptiekind heeft specifieke behoeften. Bij kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften is op voorhand al duidelijk dat het kindje extra ondersteuning zal nodig hebben. Sommige landen van herkomst zoeken enkel nog ouders voor kinderen die deze extra zorg nodig zullen hebben, omdat ze voor de andere kinderen oplossingen in eigen land vinden.

Als adoptieouder kan je in het kindprofiel aangeven of je open staat voor een adoptie van een kindje met een (vooraf gekende) specifieke ondersteuningsbehoefte of niet. Je doet deze keuze na grondig geïnformeerd te zijn in de voorbereiding bij Steunpunt Adoptie en bij de adoptiedienst. Je kan dit ook enkel doen als je als gezin voldoende draagkracht hebt om dit aan te kunnen. Doordat je op voorhand informatie hebt over de specifieke noden van het kindje, kan je je zeer specifiek voorbereiden hierop.

Als je beslist dat je niet kan openstaan voor een dergelijk adoptie, heb je nog geen 100% zekerheid dat jouw adoptiekindje gezond zal zijn. De adoptiedienst zal dan een kindje toewijzen dat op het moment van toewijzing, op basis van de beschikbare informatie, voldoet aan je vooraf bepaalde kindprofiel. In sommige landen kunnen bepaalde ziektes niet vastgesteld worden door het gebrek aan expertise. Soms zijn de kinderen ook nog te jong om bepaalde problemen vast te stellen of ontwikkelen de kinderen later bijkomende problemen.

Ja, iedereen moet wachten op instroombeheer voordat de procedure kan opgestart worden. Er is alleen een uitzondering voor intrafamiliale adopties.

Voor een tweede adoptie moet je de voorbereiding niet opnieuw volgen maar je krijgt pas een attest van voorbereiding als je mee kan doorstromen naar de volgende fase van de procedure. Dit moet op deze manier gebeuren omdat de wachttijd bij de adoptiediensten anders te hoog zal blijven.

De keuze om zelfstandig of via een dienst te adopteren, kan je maar maken na het bekomen van een geschiktheidsvonnis. Het instroombeheer heeft betrekking op de periode ervoor.

• Adoptie is een zeer ingrijpende jeugdbeschermingsmaatregel. Door een adoptie wordt de wettelijke band met de biologische ouders en eventuele broers/zussen definitief doorbroken, en wordt het kind definitief het wettelijke kind van de adoptieouder(s).

• Bij een interlandelijke adoptie betekent dit niet alleen een scheiding van het gezin maar ook een scheiding van de omgeving, het land, de cultuur. Dit betekent dat een adoptie uit het buitenland (ook bij familie) enkel kan als het gebeurt in het belang van het kind.

Dit belang van het kind wordt bekeken vanuit twee principes: adoptabiliteit en subsidiariteit.

1. Adoptabiliteit betekent dat iedereen die zijn toestemming moet geven (meestal de ouders of voogd en het kind indien het gaat om een ouder kind), deze toestemming volledig geïnformeerd geeft en volledig vrij. De toestemming van de ouders kan dus enkel aanvaard worden als zij volledig ingelicht zijn over het feit dat hun kind na de adoptie wettelijk niet langer hun kind zal zijn en definitief naar het buitenland zal gaan (ook al wordt er mogelijk nog bezoek verwacht). Er mag ook geen enkele (financiële of andere) compensatie gegeven worden om de toestemming te verkrijgen.

2. Subsidiariteit betekent dat men altijd de minst ingrijpende maatregel neemt. Interlandelijke adoptie is de laatste, meest ingrijpende maatregel. Bij een intrafamiliale adoptie geldt dit principe van subsidiariteit ook. Er moet eerst gekeken worden of het kind niet bij zijn ouders en eventuele broers of zussen kan blijven (bv. door financiële ondersteuning). Als dat echt niet mogelijk is, dan moet er eerst gezocht worden naar een oplossing binnen de familie in het land zelf zodat het kind niet weggehaald moet worden uit zijn land. Pas als er geen familieleden zijn ter plaatse die de opvang van het kind kunnen verzorgen, kan een adoptie door familieleden in het buitenland overwogen worden.

Armoede is dus nooit een voldoende reden om tot de meest ingrijpende maatregel van interlandelijke adoptie over te gaan.

Onder Adopteerbare kinderen vind je meer informatie over deze principes. 

België legt weinig wettelijke voorwaarden op om te kunnen adopteren. Dit betekent dat voor België iedereen ouder dan 25 jaar en geschikt is verklaard om te adopteren, kan adopteren, ongeacht de gezinssamenstelling. Voor de herkomstlanden ligt dit anders. De meeste herkomstlanden geven de voorkeur aan gehuwde heteroseksuele koppels (soms zelfs met een minimaal aantal jaren huwelijk). Dit betekent dat er voor holebikoppels, alleenstaande en samenwonende (hetero of andere) koppels minder mogelijkheden zijn.

• Je kan als adoptieouder een aantal voorkeuren opgeven. Het land van herkomst moet je kiezen en hierdoor kies je al vaak voor een bepaald kindprofiel. Sommige landen zoeken bijvoorbeeld enkel ouders voor kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften (special needs).
• Bij de adoptiedienst kan je daarnaast een aantal voorkeuren opgeven en grenzen stellen, bijvoorbeeld over de leeftijd van het kind. 
• Op basis van het gezinsrapport wordt er een ‘matching’ gedaan. Er wordt, in de mate van het mogelijke, rekening gehouden met bepaalde voorkeuren.
• Er wordt wel enige flexibiliteit gevraagd. Een voorkeur kan nooit een eis zijn. Een kind weigeren op basis van geslacht of etniciteit wordt niet aanvaard.
• Het is op voorhand nooit 100% zeker of het kindje dat je wordt toegewezen gezond zal zijn. De adoptiedienst zal je bij toewijzing altijd alle beschikbare informatie geven over de gezondheid van het kind. In sommige landen is deze informatie zeer beperkt, bij andere zeer uitgebreid en gedetailleerd. Zelfs als het kindje bij toewijzing gezond lijkt, dan nog kunnen er achteraf problemen opduiken. Bepaalde ziektes kunnen niet vastgesteld worden in het herkomstland door een gebrek aan expertise of omdat de kinderen nog te jong zijn. Andere problemen ontwikkelen zich pas op latere leeftijd (zoals bv. leerstoornissen). Je kan ook beslissen om een kindje te adopteren dat een vooraf gekend medisch probleem heeft.

• Ja. Je kan vragen aan de familierechtbank om geschikt verklaard te worden voor meer dan 1 kindje. Tijdens het maatschappelijk onderzoek wordt dan nagegaan of je gezin hiervoor voldoende draagkracht heeft.
• Broertjes en/of zusjes worden niet gescheiden, maar worden geplaatst in gezinnen die meerdere kinderen tegelijk willen en kunnen adopteren.
• Het adopteren van meerdere kinderen tegelijk vraagt heel wat van adoptieouders. Dergelijke siblingadoptie biedt kansen aan deze kinderen maar er zijn ook extra risico’s aan verbonden. Het is van belang om je hierover grondig te informeren voordat je de keuze maakt voor de adoptie van meerdere kinderen tegelijk.

• Ja, maar het wordt afgeraden om effectief te starten met de voorbereiding terwijl de fertiliteitsbehandelingen bezig zijn.
• Hoewel het begrijpelijk is dat je je, omwille van de wachttijden, zo snel mogelijk wil aanmelden om te adopteren, het blijkt uit ervaring dat het erg moeilijk is om beide intensieve en emotioneel belastende procedures te combineren.
• De psychische en fysieke belasting van een medische behandeling maakt het moeilijk om zich in te stellen op de komst van een adoptiekind.
• Een kinderwens is belangrijk bij het starten van een adoptieprocedure. Een adoptie kan echter pas succesvol worden als toekomstige adoptieouders alle ruimte kunnen maken voor het toekomstige adoptiekind. De ongewenste (biologische) kinderloosheid werd dus best al door het gezin aanvaard voor de komst van een adoptiekind.

• Iedereen die in België woont (ongeacht de nationaliteit) en een kind wil adopteren uit het buitenland moet eerst in België geschikt verklaard worden, voordat er in het buitenland stappen gezet worden. Dit is ook zo voor intrafamiliale adopties. Sommige herkomstlanden spreken zo’n adopties wel uit zonder dat de procedure eerst in België is gevolgd maar deze adopties kunnen niet erkend worden onder de Belgische wet. Hierdoor kunnen deze kinderen niet naar België komen.
• Het is dus zeer belangrijk om eerst het Vlaams Centrum voor Adoptie te contacteren zodat je de Belgische procedure kan afronden. Deze procedure bestaat uit een voorbereiding, een maatschappelijk onderzoek, een geschiktheidsvonnis voor de familierechter en een kanaalonderzoek waarin o.a. gezocht wordt naar een manier om de adoptie voor beide landen wettelijk te laten verlopen. Zowel het land van herkomst als België moeten akkoord gaan met de adoptie voordat de adoptie wordt uitgesproken.
• Na de adoptie-uitspraak in het buitenland, moet een erkenning aangevraagd worden bij de Federale Centrale Autoriteit. Pas als de beslissing erkend is, kan het kind naar België komen.

Dit wordt in het eerste kwartaal van elk jaar beslist. Ieder jaar mogen er minimaal 30 kandidaat-adoptieouders starten. Bijkomende kandidaten hangen af van:

• Het aantal kinderen dat de afgelopen twee jaar is aangekomen.
• Het gemiddeld percentage kandidaat-adoptanten dat de voorbije jaren de procedure niet afrondde met een geschiktheidsvonnis.
• Evoluties in de landen van herkomst.

De nood aan kandidaat-adoptiegezinnen bij de interlandelijke adoptiediensten is doorgaans groot. Wie aangeeft open te staan voor interlandelijke adoptie of beiden (interlandelijke adoptie én binnenlandse adoptie), stroomt nagenoeg onmiddellijk door. Met doorstromen bedoelen we dat je kan starten met de voorbereidingscursus of de geschiktheidsprocedure (in geval van een volgende adoptieprocedure waarbij je de voorbereidingscursus niet meer opnieuw dient te volgen, ontvang je een duplicaat van je attest van voorbereiding en kan je onmiddellijk een verzoekschrift tot geschiktheidsverklaring neerleggen bij de familierechtbank).

De nood aan kandidaat-adoptiegezinnen bij de binnenlandse adoptiedienst is juist zeer klein. Adoptiehuis heeft daarom meestal genoeg kandidaat-adoptieouders met de eerste 30 die jaarlijks mogen doorstromen. Op dit moment wacht je ongeveer 5 jaar voor je kan doorstromen voor een binnenlandse adoptie.

Ben je doorgestroomd voor interlandelijke adoptie, maar beslis je om alsnog te heroriënteren naar een binnenlandse adoptie? 
Lees dan zeker deze veelgestelde vraag, want dit kan bepaalde consequenties hebben voor je lopende procedure.

Buitenlandse adoptie

De procedure bestaat uit een geschiktheidsprocedure in België en de adoptieprocedure in het buitenland.

• De eerste fase van de geschiktheidsprocedure is de voorbereiding, een infosessie en de voorbereidingssessies. Voor de infosessie ontvang je een uitnodiging binnen 3 maanden na aanmelding. Voor de voorbereidingssessies hangt de wachttijd af van het aantal kandidaat-adoptieouders dat kan starten (zie ook instroombeheer). 
• Na het betalen voor de voorbereiding duurt het ook ongeveer 3 maanden voor de cursus effectief start.
• Na de voorbereiding beveelt de familierechter een maatschappelijk onderzoek. Hoe lang het duurt voor deze opdracht wordt gegeven, is afhankelijk van rechtbank tot rechtbank.
• Vanaf de uitspraak van het tussenvonnis (die de opdracht tot maatschappelijk onderzoek beveelt) moet je rekenen op een wachttijd van ongeveer een jaar voor de gesprekken van het maatschappelijk onderzoek effectief zullen starten.
• De ganse geschiktheidsprocedure (van betaling voorbereiding tot de uitspraak van het geschiktheidsvonnis) duurt momenteel gemiddeld 2,5 jaar.

De wachttijd bij de adoptiedienst hangt sterk af van land tot land. Sommige landen hebben nog weinig nood aan adoptieouders waardoor het lang kan duren voor een kind geplaatst wordt. In andere landen zijn de voorwaarden voor adoptieouders zo streng dat er maar weinig mensen in aanmerking komen en hierdoor kan de wachttijd voor die landen korter zijn. De adoptiediensten hebben dit niet zelf in de hand.

Het kindprofiel is ook bepalend voor de wachttijd. De wachttijd voor een jong gezond kindje zal mogelijk heel wat langer zijn dan de wachttijd voor een kindje dat een vooraf vastgestelde specifieke ondersteuningsbehoefte heeft. Een dergelijke adoptie vraagt natuurlijk ook meer van adoptieouders. 

Binnenlandse adoptie

Er worden jaarlijks ongeveer 20 kinderen afgestaan voor adoptie. Er stellen zich jaarlijks 150 tot 200 mensen kandidaat voor binnenlandse adoptie.

Lees de activiteitenverslagen van het Vlaams Centrum voor Adoptie voor meer cijfermateriaal.

• Hoewel bij een volle adoptie alle wettelijke banden met de oorspronkelijke familie zijn verbroken, blijft de geboortefamilie aanwezig in het adoptiegezin. De geboortefamilie is de derde partij in de adoptiedriehoek en het is belangrijk dat zij een plaats krijgt in het leven van het adoptiekind. Ze is namelijk onlosmakelijk verbonden met de identiteit van de geadopteerde.
• Het is van groot belang dat adoptiekinderen in hun adoptiegezin en daarbuiten in alle openheid over hun verleden kunnen praten en vragen mogen en kunnen stellen. Zo kunnen ze hun adoptie mee een plaats geven.
• De adoptie zal invloed hebben op de identiteitsontwikkeling van adoptiekinderen. Hun identiteit zal mee bepaald worden door hun verleden, de erkenning van hun biologische afkomst en de realiteit van hun adoptie.
• De adoptieouder kan het kind het best steunen en helpen door de geboorte-ouders/familie te erkennen als oorsprong van zijn bestaan en zijn afkomst te respecteren.

• Als interlandelijke geadopteerde (uit het buitenland) kan je in eerste instantie inzage vragen in je adoptiedossier bij het VCA. Als het VCA je dossier heeft, dan wordt je uitgenodigd. Heeft het VCA nog geen dossier dan stellen we alles in het werk om dit dossier te verkrijgen. Je wordt hiervan op de hoogte gehouden.
• Ben je binnenlands geadopteerd, dan kan je inzage vragen in je dossier bij de adoptiedienst die de adoptie regelde. Is deze onbekend of bestaat hij niet langer, dan kan je je vraag ook stellen aan het VCA.
• Wil je (psychosociale) begeleiding bij je zoektocht dan kan je terecht bij verschillende erkende diensten. Als geadopteerde kan je steeds terecht bij de adoptiedienst die voor je adoptie bemiddelde. Daarnaast kan je ook terecht bij Steunpunt Adoptie, het zoekregister en Road to Roots bij de adoptiedienst FIAC.
• Hier vind je meer informatie over hoe je inzage kan vragen en hier adressen van de erkende diensten.

• Neen, dit kan niet. Een minderjarige die op de vlucht is, heeft vaak nog ouders of andere familieleden in het herkomstland die door de omstandigheden in het herkomstland niet snel gevonden kunnen worden. Hierdoor is er geen zicht op hun toestemming voor de adoptie en hun eventuele wil om later terug zelf voor het kind te kunnen zorgen.
• Kinderen in conflict- en/of rampgebieden raken vaak gescheiden van hun ouders of familie door de chaos die er heerst. Ze komen op verschillende plaatsen terecht en vaak duurt het jaren voor ze elkaar terugvinden. Adopties organiseren in dergelijke omstandigheden is onverantwoord. Eerst moeten alle kinderen de kans krijgen om teruggevonden te worden door hun ouders, grootouders, zussen, broers, tantes ...
• De moeilijke situaties van (minderjarige) vluchtelingen zorgt ervoor dat er geen garanties kunnen zijn over hun adoptabiliteit. Bovendien kan er onvoldoende geëvalueerd worden of er andere (minder ingrijpende) oplossingen mogelijk zijn.
• Vluchtelingenwerk Vlaanderen heeft, in samenwerking met Pleegzorg Vlaanderen en enkele andere partners, het project Geef de wereld een thuis opgestart. Hierin werken zij aan de opvang van erkende vluchtelingen met een verblijfsstatuut in gastgezinnen. Gastgezinnen kunnen zich kandidaat stellen als pleeggezin via Pleegzorg Vlaanderen.

Vocht is onmisbaar voor het lichaam. Dit geldt ook voor kinderen.

Maar: de eerste 6 maanden heeft de baby alleen melkvoeding (borst- of kunstvoeding) nodig. Extra drank vermindert de eetlust waardoor je baby geen melkvoeding zal drinken.
Bij borstvoeding zorgt extra drank voor een verstoring van de melkproductie.

Na de leeftijd van 6 maanden drinkt je baby per dag nog minstens een halve liter melkvoeding of borstvoeding op vraag. Naast de vaste voeding die vocht bevat, heeft je baby ook nood aan extra drinken, zeker bij warm weer. Vaker aanleggen kan bij borstvoeding tegemoet komen aan die extra behoefte. Een beetje water geven kan ook.

Kies bij voorkeur plat, mineraalarm water.

Ja. Na de bevalling produceer je opnieuw colostrum, dat na enkele dagen geleidelijk overgaat in rijpe moedermelk. De eerste weken is het belangrijk dat je pasgeboren baby als eerste drinkt, omdat het colostrum voor hem essentieel is. Het is best om niet één borst per kind te reserveren, maar om van borst te wisselen.

Er bestaat een grote solidariteit tussen moeders die borstvoeding geven. Als een moeder te weinig moedermelk produceert, is moedermelk van een andere moeder (donormoedermelk) wetenschappelijk gezien te verkiezen boven kunstvoeding. Toch raadt de Hoge Gezondheidsraad en de FOD Volksgezondheid af om onderling moedermelk uit te wisselen (Advies moedermelk voor prematuren). Het gebrek aan controle op donormoedermelk houdt een risico in voor de gezondheid van de jonge kinderen. Er is geen garantie dat de melk volgens de regels werd afgekolfd, bewaard en vervoerd. Bovendien kan donormoedermelk resten van geneesmiddelen of ander middelengebruik bevatten. 

Er bestaan officiële moedermelkbanken in België die verbonden zijn aan een ziekenhuis. Deze moedermelkbanken verzamelen melk voor te vroeg geboren baby’s en garanderen de veiligheid van de melk door controle van de kwaliteit en eventuele behandeling van deze donormoedermelk. Deze melk wordt enkel gebruikt voor kinderen die gehospitaliseerd zijn en kan niet officieel aangekocht worden door particulieren.  

Om moedermelk te doneren, vragen moedermelkbanken dat je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Bovendien zal de moedermelkbank vragen om een bloedcontrole te laten uitvoeren en leggen ze strikte voorwaarden op betreffende het afkolven, bewaren en vervoeren van de donormoedermelk. Sommige moedermelkbanken, zoals die van Leuven, aanvaarden enkel donormoedermelk van moeders die zelf, of de baby, opgenomen was in het verbonden ziekenhuis.

De meeste moeders kiezen ervoor hun pasgeboren baby de eerste tijd uitsluitend borstvoeding te geven. Maar wat als de melkproductie niet op gang komt? Of het afkolven niet altijd mogelijk is.

Algemeen genomen, wordt een tepelhoedje afgeraden. Pijnlijke tepels worden meestal veroorzaakt door fout aanliggen of aanhappen en dan is het verbeteren van de aanlegpositie de meest aangewezen oplossing. Bovendien kunnen volgende problemen zich voordoen bij gebruik van een tepelhoedje:

• verminderde melkinname door je baby
• verminderde melkproductie
• meer kans op borstontsteking
• in stand houden van pijnlijke tepels wanneer er onvoldoende borstweefsel in de mond genomen wordt
• bijkomende beschadiging van de tepel indien de maat van het tepelhoedje niet aangepast is aan de vorm van de tepel
• gewenning waardoor baby niet meer rechtstreeks aan de borst wil

In sommige gevallen van ernstige tepelproblemen kan een tepelhoedje wel een tijdelijke oplossing bieden op voorwaarde dat mama en baby deskundig begeleid worden zodat verantwoord en correct gebruik verzekerd is.

Borstvoeding heeft geven geen nadelig effect op de vorm van de borsten. Factoren die wel een invloed hebben op het doorhangen van de borsten zijn: zwaarlijvigheid, roken, de leeftijd, een grote maat van de borsten vóór de zwangerschap en het aantal zwangerschappen. Terwijl elke volgende zwangerschap de borsten meer kan doen doorhangen, blijkt borstvoeding dit effect niet te verergeren.

Je baby is drinkt voldoende wanneer:

• Gemiddeld 6 tot 8 x per dag (de eerste weken 8 tot 12 x) drinkt

• Ritmisch zuigt en luid slikt tijdens de voeding

• Minstens 6 plasluiers per dag heeft en zijn urine kleurloos tot lichtgeel is

• In de eerste weken regelmatig stoelgangluiers heeft (3 à 4x per dag)

• Je baby voldoende bijkomt in gewicht

• Je baby er levendig, tevreden en gelukkig uitziet

Ja. De zonnebank beïnvloedt noch de productie noch de samenstelling van moedermelk.

• Je tepels verbranden makkelijk. Wees dus voorzichtig.
• Neem je kind nooit mee onder de zonnebank.

Een geleidelijke gewichtsafname door een verminderde calorie-inname heeft geen nadelig effect op de hoeveelheid of kwaliteit van de moedermelk. Drastisch op dieet gaan tijdens de borstvoedingsperiode is echter af te raden:

• als je te snel vermagert, zullen afvalstoffen die opgeslagen zijn in de vetreserves (vb.dioxines), vrijkomen en in de moedermelk terecht komen.
• een sterk verminderde calorie-inname kan de baby onrustig maken en onvoldoende gewichtstoename veroorzaken.

Weet dat je tijdens de borstvoeding niet moet vasten. Neem een beslissing die voor jou goed aanvoelt. Sta achter je keuze en luister naar je lichaam. Voel je niet schuldig als het niet zou lukken. Je mag stoppen met vasten. Je mag ook het vasten een dag of een paar dagen onderbreken. Tijdens het vasten kan de melkproductie verminderen door de vermoeidheid en het minder frequent aanleggen.

Ja dat mag, als je geen specifieke allergieën of hoofdhuidklachten hebt.

Om aan een flesje te leren drinken moet een baby voldoende kunnen oefenen. Dwingen heeft een averechts effect en vermijd je beter. Blijf zelf rustig en biedt dagelijks een fles aan. Enkele tips die kunnen helpen:

• Verwacht niet onmiddellijk succes, het is heel normaal dat je baby moet wennen aan de nieuwe ervaring.
• Gebruik de eerste keren vers afgekolfde melk, zodat er geen smaakverschil is.
• Bied het flesje aan als je baby voldoende hongerig is.
• Plaats je baby in een wipstoeltje zodat je beide handen vrij hebt en je je baby kan aankijken.
• Duw de speen niet in het mondje, maar laat je baby zelf aanhappen door de bovenlip aan te raken met de speen. Net als bij borstvoeding moet de speen voldoende diep in het mondje gebracht worden. Eventueel kan je een beetje moedermelk op de speen druppelen.
• Houd de fles bij de ring vast en zorg ervoor dat de speen midden in het mondje blijft, licht naar het verhemelte gericht.
• Oefen enkele minuten, onderbreek kort en oefen daarna opnieuw enkele minuten. Blijft je baby weigeren, geef dan na een korte onderbreking de borst. 
• Je kan eens een andere speen uitproberen: een andere vorm, ander materiaal … Lijkt het met een bepaalde speen iets beter te lukken, blijf dan oefenen met die speen. Te vaak wisselen van speen kan verwarrend zijn voor je baby.
• Huilt je baby, stop dan even om te troosten. Leid je baby af en help de emoties te kalmeren door afleiding, rondwandelen, wiegen, zacht zingen of met je baby praten.
• Raakt je baby telkens overstuur omdat het de moedermelk ruikt, laat dan iemand anders, die rustig en ontspannen is, de fles geven. Krijgt je baby net meer stress als mama niet in de buurt is, dan probeer je dit beter niet. 
• Lukt het je baby om 20 ml moedermelk uit de fles te drinken? Fantastisch! Nu moet je baby voldoende kunnen oefenen: geef minstens 3 voedingen na elkaar een fles met afgekolfde melk. Daarna kan je nog enkele dagen borstvoeding en flesvoeding afwisselen. Blijft flesvoeding goed lukken, ga dan verder met 1 fles per dag zodat je baby het niet opnieuw verleert. 
• Afhankelijk van de leeftijd van je baby kan je andere manieren van voeden overwegen: ingedikt papje, cupje, bekertje…

Ja, er wordt aanbevolen alle kinderen dagelijks 400 IE (internationale eenheden) extra vitamine D onder de vorm van een supplement te geven, vanaf de geboorte tot de leeftijd van 6 jaar. Dit doe je het hele jaar door, onafhankelijk van de melkvoeding en de vitamine D-suppletie van de borstvoedende moeder. Bij kinderen met een donker huidtype geef je best 600 IE per dag en overweeg je best om vitamine D supplement te geven tot je kind 18 jaar is. Bespreek dit met je behandelend arts.   

Een baby die steeds in slaap valt aan de borst, is erg lastig voor de mama. 

In de eerste weken zou je baby minstens 8 tot 12 voedingen per 24 uur moeten hebben om een goede melkproductie op gang te brengen. Tijdens de borstvoeding zou je baby minstens 10 à 20 minuten actief moeten drinken. Meestal hoort je als mama de baby ook ook slikken. 

Als je baby minder frequent borstvoeding vraagt of tijdens de borstvoeding te passief is, zal je baby minder melk binnen krijgen dan hij of zij nodig heeft. Je baby zal dan minder plassen en stoelgang maken en zijn of haar groei zal vertragen. Een ander gevolg is dat de melkproductie onvoldoende gestimuleerd wordt of dat de borst onvoldoende leeggedronken wordt, wat op een verstopt melkkanaaltje of een borstontsteking kan veroorzaken.

Het is dus zowel voor de baby als voor de mama belangrijk dat de slaperige baby goed gewekt wordt voor een voeding.

Een nieuwe zwangerschap hoeft geen einde te maken aan de borstvoeding. In normale omstandigheden is je lichaam in staat om zowel voor de zwangerschap als voor de melkproductie te zorgen. De moedermelk is niet schadelijk of minder van kwaliteit door de zwangerschap. Het is jouw persoonlijke keuze om al dan niet door te gaan met voeden.

Door de hormonale veranderingen heeft de zwangerschap een aantal gevolgen voor de borstvoeding:

• mogelijke pijn in tepels of borsten
• vermoeidheid
• verminderde melkproductie, vooral in het begin van de zwangerschap. Hierdoor gaan sommige kinderen in deze periode zelf spontaan stoppen met drinken aan de borst.
• smaakverandering van de melk
• samentrekkingen van de baarmoeder tijdens het voeden. Op voorwaarde dat er geen risico op vroeggeboorte is, zijn hier geen gevaren aan verbonden.

Deskundig advies van een arts of gynaecoloog zijn nodig:

• na een vroegere vroeggeboorte of pril zwangerschapsverlies
• bij een meerlingzwangerschap
• bij aanwijzingen voor vroeggeboorte

Als je baby nog maar een paar maanden oud is als je opnieuw zwanger wordt, drinkt hij nog een aanzienlijke hoeveelheid melk. Dit kan best belastend zijn. Bij een groter kind, waarbij de borstvoeding vooral een emotionele functie heeft, wordt er lichamelijk minder van je gevraagd. Zelfzorg is altijd nodig. Durf praktische hulp en steun vragen aan je omgeving. Voldoende rust, gezonde voeding en een vitaminesupplement zijn geen overbodige luxe.

Soms wordt de zin van de overgang van een startvoeding naar een opvolgvoeding in vraag gesteld. Gezien beide moeten voldoen aan de Europese wetgeving zijn de verschillen in voedingsstoffen tussen beide voedingen op het eerste gezicht inderdaad klein. Maar er zijn wel enkele belangrijke verschillen, zo bevat een opvolgvoeding meer vitamine D en meer ijzer dan een startvoeding. 

Eens de baby 6 maanden is, wordt zijn nood aan ijzer groter. De ijzervoorraad die hij meekreeg bij de geboorte is opgebruikt. Dit is ook de reden waarom de vaste voeding best uiterlijk dan wordt opgestart. De aanbeveling voor ijzer werd door de Hoge Gezondheidsraad voor de leeftijd 7 maanden tot 5 jaar vastgelegd op 8 mg/dag.  

We illustreren welke de gemiddelde aanbreng voor ijzer kan zijn in de voeding van een baby.

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden kunnen verschillen tussen landen en autoriteiten op het gebied van voeding. Dat komt door:

• verschillen in voedingsgewoonten
• verschillende interpretaties van gegevens
• gebruik van andere marges of andere waarden over de opname van vitamines en mineralen
• andere reglementering
• culturen

Terwijl er op Europees niveau wordt gestreefd naar zoveel mogelijk uniformiteit blijft dit op het vlak van de voedingsaanbevelingen moeilijk. De specifieke voedingsgewoonten verschillen per land en per regio. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat voedingsgewoonten deels zijn ingebed in tradities en lokale culturen. Om tot een efficiënt voedings- en gezondheidsbeleid en een effectieve voedingsvoorlichting te kunnen komen moet hiermee rekening worden gehouden. In Frankrijk worden aardappelen bijvoorbeeld tot de groenten gerekend terwijl aardappelen in België worden  beschouwd als een basisonderdeel van de klassieke warme maaltijd en in het bijzonder als een goede bron van complexe koolhydraten.

Het is bij de opstelling van de voedingsaanbevelingen bovendien belangrijk dat rekening wordt gehouden met het werkelijke voedselconsumptiepatroon van de bevolking. Dit om te vermijden dat de voedingsaanbevelingen een nietwerkbaar instrument worden.

Vocht is onmisbaar voor het lichaam. Dit geldt ook voor kinderen.

Maar: de eerste 6 maanden heeft de baby alleen melkvoeding (borst- of kunstvoeding) nodig. Extra drank vermindert de eetlust waardoor je baby geen melkvoeding zal drinken.
Bij borstvoeding zorgt extra drank voor een verstoring van de melkproductie.

Na de leeftijd van 6 maanden drinkt je baby per dag nog minstens een halve liter melkvoeding of borstvoeding op vraag. Naast de vaste voeding die vocht bevat, heeft je baby ook nood aan extra drinken, zeker bij warm weer. Vaker aanleggen kan bij borstvoeding tegemoet komen aan die extra behoefte. Een beetje water geven kan ook.

Kies bij voorkeur plat, mineraalarm water.

De meeste moeders kiezen ervoor hun pasgeboren baby de eerste tijd uitsluitend borstvoeding te geven. Maar wat als de melkproductie niet op gang komt? Of het afkolven niet altijd mogelijk is.

Elk kind en situatie is anders en moet individueel benaderd worden. Verschillende redenen kunnen aan de basis liggen van het plots weigeren van flesvoeding. Als medische problemen uitgesloten zijn, kan het misschien zijn dat je kindje zijn melkvoeding of flesje 'beu' is.

Om aan een flesje te leren drinken moet een baby voldoende kunnen oefenen. Dwingen heeft een averechts effect en vermijd je beter. Blijf zelf rustig en biedt dagelijks een fles aan. Enkele tips die kunnen helpen:

• Verwacht niet onmiddellijk succes, het is heel normaal dat je baby moet wennen aan de nieuwe ervaring.
• Gebruik de eerste keren vers afgekolfde melk, zodat er geen smaakverschil is.
• Bied het flesje aan als je baby voldoende hongerig is.
• Plaats je baby in een wipstoeltje zodat je beide handen vrij hebt en je je baby kan aankijken.
• Duw de speen niet in het mondje, maar laat je baby zelf aanhappen door de bovenlip aan te raken met de speen. Net als bij borstvoeding moet de speen voldoende diep in het mondje gebracht worden. Eventueel kan je een beetje moedermelk op de speen druppelen.
• Houd de fles bij de ring vast en zorg ervoor dat de speen midden in het mondje blijft, licht naar het verhemelte gericht.
• Oefen enkele minuten, onderbreek kort en oefen daarna opnieuw enkele minuten. Blijft je baby weigeren, geef dan na een korte onderbreking de borst. 
• Je kan eens een andere speen uitproberen: een andere vorm, ander materiaal … Lijkt het met een bepaalde speen iets beter te lukken, blijf dan oefenen met die speen. Te vaak wisselen van speen kan verwarrend zijn voor je baby.
• Huilt je baby, stop dan even om te troosten. Leid je baby af en help de emoties te kalmeren door afleiding, rondwandelen, wiegen, zacht zingen of met je baby praten.
• Raakt je baby telkens overstuur omdat het de moedermelk ruikt, laat dan iemand anders, die rustig en ontspannen is, de fles geven. Krijgt je baby net meer stress als mama niet in de buurt is, dan probeer je dit beter niet. 
• Lukt het je baby om 20 ml moedermelk uit de fles te drinken? Fantastisch! Nu moet je baby voldoende kunnen oefenen: geef minstens 3 voedingen na elkaar een fles met afgekolfde melk. Daarna kan je nog enkele dagen borstvoeding en flesvoeding afwisselen. Blijft flesvoeding goed lukken, ga dan verder met 1 fles per dag zodat je baby het niet opnieuw verleert. 
• Afhankelijk van de leeftijd van je baby kan je andere manieren van voeden overwegen: ingedikt papje, cupje, bekertje…

Ja, er wordt aanbevolen alle kinderen dagelijks 400 IE (internationale eenheden) extra vitamine D onder de vorm van een supplement te geven, vanaf de geboorte tot de leeftijd van 6 jaar. Dit doe je het hele jaar door, onafhankelijk van de melkvoeding en de vitamine D-suppletie van de borstvoedende moeder. Bij kinderen met een donker huidtype geef je best 600 IE per dag en overweeg je best om vitamine D supplement te geven tot je kind 18 jaar is. Bespreek dit met je behandelend arts.   

• Geef je baby eten op verzoek. Regelmatig kleine hoeveelheden geven is goed.  
• Ondersteun de onderkaak en de wangen van je baby. Zo sluiten zijn lippen zich beter rond de speen. 
• Soms is een groter gat in de speen of een andere fles een oplossing.
• Verslikt je baby zich vaak, probeer dan een speen met een kleiner gaatje of dik de voeding in. Praat sowieso eerst met je verpleegkundige of arts vooraleer de samenstelling van de voeding te veranderen. 
• Let extra op een juiste voedingshouding. 
• Ademt de baby onregelmatig of zweet hij fel tijdens het eten, raadpleeg dan onmiddellijk een arts.

• Ga eerst na of je baby echt nog honger heeft. Drinkt hij of zij gewoon te vlug, laat hem dan trager drinken door de speenopening te verkleinen of de dop wat harder aan te schroeven. Wil hij nog zuigen, geef hem dan zijn fopspeen of een knuffeltje. Willen zuigen betekent niet altijd honger hebben.
• Heeft je baby inderdaad nog honger, geef hem of haar dan iets meer melk.
• Blijft je baby onverzadigbaar, bespreek dit probleem dan met je arts of verpleegkundige.
• Verander niet op eigen houtje van soort voeding. 
• De samenstelling van een voeding heeft weinig invloed op het verzadigingsgevoel. Er iets aan toevoegen helpt ook niet. Vooral de mate waarin de maag gevuld is, bepaalt hoeveel de baby drinkt.
• Er bestaan heel wat voedingen die aangeprezen worden bij moeilijk te verzadigen baby's. Hiervoor is echter weinig wetenschappelijk bewijs. Voeg zelf geen meel of suiker toe. Hierdoor verandert de evenwichtige samenstelling van de voeding. Zuigelingenvoeding bevat alle voedingsstoffen die het kind nodig heeft. 

In het consultatiebureau worden geen diagnoses gesteld of behandelingen voorgeschreven. Dit schema geeft een overzicht weer van welke symptomen toegelaten zijn in het consultatiebureau. Omdat we kinderen alle kansen willen geven is het belangrijk voor hun welzijn en ontwikkeling dat ze tijdig gevaccineerd en opgevolgd worden.  

Als je kind niet toegelaten symptomen heeft, bel de Kind en Gezin-Lijn op 078/150100 om te verwittigen dat je niet op je afspraak zal zijn. Ze plannen dan zo snel mogelijk een nieuwe afspraak.

Toegelaten in consultatiebureau *

• Lichte verkoudheid: neusloop en hoestje zonder koorts
• Gekende chronische hoest (bij hyper-reactieve luchtwegen)
• Chronisch lossere stoelgang of éénmalig waterige stoelgang
• Gulpje teruggeven, braken als gevolg van gekende reflux

Niet toegelaten in consultatiebureau

• Koorts (38°C of meer)*
• Plots optredende hoest en/of ademhalingsmoeilijkheden
• Plotse verandering van stoelgangspatroon met 3 of meer waterige stoelgangen per dag
• Braken met bloed of herhaaldelijk braken (geen reflux)
• Plotse huiduitslag of blaasjes

Dit schema is opgesteld door artsen van het agentschap Opgroeien, in samenspraak met de Vlaamse Vereniging voor Kindergeneeskunde, Paediatric Covid Task Force, en huisartsen van Domus Medica en BVAS.

* Als een kind op het consultatiebureau is en toch koorts blijkt te hebben, dan schat de arts in of het kind al dan niet gevaccineerd kan worden.

Bekijk hier de aanbevelingen om wel of niet naar de opvang te gaan.

Wanneer de verpleegkundige (of gezinsondersteuner) een medisch probleem vermoedt, wordt het kind altijd verwezen naar de behandelend arts.

Heeft het kind een afspraak op een consultatiebureau binnen korte termijn, dan kan het advies van de consultatiebureau-arts gevraagd worden. Gaat het om een dringend op te volgen probleem, dan kan niet gewacht worden op een afspraak op consultatiebureau en wordt onmiddellijk naar de behandelend arts verwezen.

Vanuit de preventieve setting van Kind en Gezin gebeuren dus geen rechtstreekse verwijzingen naar een alternatieve genezer, zoals een osteopaat, noch door de verpleegkundige noch door de arts op consultatiebureau.

Sommige onderzoekers vermoeden een verband, maar er is momenteel geen bewijs dat zwemmen in de publieke zwembaden astma veroorzaakt.

De Hoge Gezondheidsraad ontmoedigt om met baby's jonger dan 1 jaar in zwembaden zwemmen.

Zwemmen met kinderen ouder dan 1 jaar wordt nog steeds aanbevolen, zelfs in het geval van astma. Voor hen wegen de voordelen van zwemmen in goede hygiënische omstandigheden in gecontroleerde zwembaden sterker door dan het risico van toxiciteit verbonden aan chloor en zijn bijproducten.

Lees meer over veilig in en aan het water. 

Een beetje zon is goed voor iedereen. Ultraviolette(uv)-stralen zorgen ervoor dat ons lichaam de noodzakelijke vitamine D aanmaakt. Vitamine D zorgt voor kalkopname, nodig voor de opbouw van stevige beenderen. 

Pas wel op voor te veel zon en dus te veel uv-stralen. Dit is schadelijk en kan zonnebrand veroorzaken. 

Bij kinderen onder de 10 jaar is de huid heel kwetsbaar. De schadelijke uv-stralen dringen er makkelijk door. Het lichaam van een kind herstelt minder vlot dan dat van een volwassene. De schade stapelt zich op. Dit vergroot de kans op huidkanker (o.a. melanoom) op latere leeftijd.

Als de verpleegkundige (of gezinsondersteuner) een medisch probleem vermoedt, wordt je kind altijd doorverwezen naar de behandelend arts.

Heeft je kind een afspraak op een consultatiebureau binnen korte termijn, dan kan je advies aan de consultatiebureau-arts vragen. Gaat het om een dringend op te volgen probleem, wacht dan niet op een afspraak op consultatiebureau en contacteer onmiddellijk je behandelend arts.

Vanuit de preventieve setting van Kind en Gezin gebeuren dus geen rechtstreekse verwijzingen naar een alternatieve genezer, zoals een osteopaat, noch door de verpleegkundige noch door de arts op consultatiebureau.

Bij milde ziektesymptomen is het moeilijk om te weten wanneer een kind wel of niet naar de opvang mag komen. We willen kinderen alle kansen geven. Daarom is het belangrijk voor hun ontwikkeling en welzijn dat ze naar de opvang kunnen. Onderstaande afffiche geeft weer welke symptomen toegelaten zijn in de kinderopvang.

• Meer info over de aanpak in de kinderopvang

Maak je niet onmiddellijk zorgen als je baby een paar dagen overslaat met zijn of haar ontlasting. Het stoelgangpatroon is immers sterk verschillend bij baby's en wordt beïnvloed door de voeding (en voeding van de mama bij borstvoeding). Een verandering van stoelgangspatroon kan ontstaan als er veranderingen in de voeding worden aangebracht: veranderen van kunstvoeding, voeding van de mama bij borstvoeding of het introduceren van nieuwe groenten of fruit in de vaste voeding.

Raadpleeg een arts als de stoelgang erg vast is van structuur, als je kind erg huilt en pijn vertoont of als er klachten optreden zoals braken, koorts, slechte gewichtsevolutie of voedselweigering.

Voeg géén suiker, meel, olie of wat dan ook toe aan de melkvoeding en experimenteer niet zelf met medicatie, glycerinesuppo's of andere laxeermiddelen.