De eerste jaren verandert er veel in de hoeveelheid slaap die je kind nodig heeft en of je kind al dan niet nog een dutje in de dag kan gebruiken. Natuurlijk zijn kinderen heel verschillend. Er zijn kinderen die veel en weinig slaap nodig hebben, sommige kinderen blijven lang wakker en andere willen dan weer heel vroeg uit bed. 

Slapen is van levensbelang. Tijdens het slapen gebeurt er veel:

1. Ons lichaam rust en komt op kracht.
2. We verwerken de indrukken die we opdoen tijdens de dag.
3. De rijping en ontwikkeling van het zenuwstelsel wordt vooruit geholpen.

• Pasgeboren baby's slapen het grootste deel van de dag. Slaap- en waakperiodes zijn nogal gelijk verdeeld over 24 uur.
• Baby’s van een zestal weken slapen soms al 6 uur aan één stuk door. Geleidelijk aan worden baby’s nog maar 2 tot 3 keer wakker voor voeding.
• Meer dan de helft van de kinderen van 6 maanden slaapt ’s nachts 6 à 8 uur aan één stuk.
• Kinderen tussen 1 en 3 jaar slapen ’s nachts gemiddeld 10 tot 12 uur. Het middagdutje neemt af van 2 tot 3 uur naar 1 tot 2 uur.
• Daarna slapen kinderen tot 6 jaar ongeveer 10 tot 12 uur per nacht, zonder middagdutje.

Natuurlijk zijn kinderen heel verschillend. Dikwijls herken je als ouder iets van jezelf in het slaappatroon van je kind. 

Het slaappatroon is opgebouwd uit verschillende slaapfases die in elkaar overgaan. Dat is bij kinderen en bij volwassen zo.

Baby's maken bijvoorbeeld om de 30 à 45 minuten een overgang naar lichte slaap en kunnen daarbij wakker worden en onrustig zijn (ogen openen, zachtjes wenen...). Nadien vallen ze terug in slaap. Een kind zal zich eens omdraaien, wat harder op zijn fopspeen zuigen of eens kreunen, om dan weer verder te slapen. Als een kind doorslaapt, kan het dus terug zelfstandig inslapen tijdens zo een periode van lichte slaap.

Sommige kinderen hebben het moeilijk om weer zelf in slaap te vallen als ze wakker worden. Ze huilen of roepen hun ouders vanuit de nood aan nabijheid. Dit hoort bij de ontwikkeling van een kind. Ze bouwen geleidelijk de vaardigheden op om zonder geruststelling (terug) in slaap te vallen. Dit is een groeiproces, met ups en downs.

Het is niet mogelijk om een baby te doen slapen. Je kan wel van bij de start het voor je baby makkelijker maken om in te slapen en een slaappatroon te ontwikkelen.  

Besef dat het slaapgedrag van een volwassene veel verschilt van het slaapgedrag van een baby. Zelfstandig in- en doorslapen is een ontwikkelingsopgave voor je kind. Dat betekent dat je kind tijd nodig heeft om te leren om zelfstandig in te slapen en om ’s nachts zelfstandig terug door te slapen. Gemiddeld kan je dat pas vanaf 6 maanden verwachten, maar er is een grote variatie. Het is dus niet abnormaal als je kindje nog niet doorslaapt.  

In de eerste twee jaar is het vrij normaal dat kinderen niet altijd even 'goed' zelfstandig kunnen in -en doorslapen. Bijna alle kinderen hebben wel eens slaapproblemen, maar meestal gaan ze vanzelf over.