Je kan je niet op alles voorbereiden. Opeens is het kind er en dan maakt het allemaal niet meer uit

Geen twee ouders zijn hetzelfde. Elk gezin heeft hun eigen specifieke zorgen en obstakels als het aan kinderen begint. Zo ook bij Inge, danstherapeut in opleiding en voormalig onderzoeker bij UGent en Cosie, projectmanager. Deze twee kersverse ouders nemen je mee in hun pril gezinsverhaal.

Cosie: “Een kinderwens was voor mij een belangrijke factor in een relatie. We hadden niet van in het begin de neiging om er al aan te beginnen, maar we zaten wel vrij duidelijk op dezelfde golflengte."

Inge: "Klopt. Het was meer een zoektocht naar wanneer gaan we het doen, dan een zoektocht naar gaan we het doen. Er kwam ook een zoektocht bij naar niet per se de ideale omstandigheden, maar wel de basisomstandigheden om goede ouders te kunnen zijn. We woonden op dat moment nog in een niet-rolstoeltoegankelijke woning en dat ik rolstoelgebruiker ben, speelde bij de timing dus wel een stuk mee.”

Inge: “We wilden een huis zonder trappen waar ik in staat ben om zelfstandig voor mezelf te zorgen. Een huis waar ik niet afhankelijk ben van mijn man en waarin ik uiteindelijk dus ook voor mijn kind kan zorgen. En dat liet even op zich wachten.”

“Na drie, vier jaar in onze relatie waren die omstandigheden er wel. Het lukte dan ook niet meteen om zwanger te worden. Je hoopt wel dat het onmiddellijk prijs zal zijn, maar soms is dat niet zo. Uiteindelijk waren we anderhalf jaar verder, met cycli van verlangen, hopen en teleurstelling. En zelfs een beetje rouw als het niet gelukt is. Om dan toch opnieuw te leren om te durven vertrouwen, te durven hopen ... Het was voor mij een heel intens jaar daardoor. En ook voor Cosie, ook al sprak hij dat niet echt uit.”

Cosie: “Ik denk zelfs dat ik het wel heb uitgesproken. Je weet dat je kinderen wil en telkens op het einde van de maand blijkt dan dat het niet zover is. Dat is niet geestig.”

Inge: “Voor we eraan begonnen, hadden we eigenlijk niet zoveel heel specifieke vragen. Veel vragen kwamen toen ik zwanger was. Oei, het zit erin, en het moet eruit. Hoe gaan we dat doen? Dat moesten we stap voor stap uitzoeken. En nu Flor er is, groeit hij. Hij neemt toe in gewicht, wat meer vraagt van mijn lichaam. Ik moet andere manieren zoeken om hem op te tillen onder meer. Dat is natuurlijk wel een continue zoektocht.”

"Ik wist op voorhand dat ik kinderen zou moeten kunnen krijgen, maar niemand weet dat echt zeker tot je zwanger wordt en een kind baart natuurlijk. De gesprekken die ik op voorhand met Cosie en anderen had, gingen vooral over wat gaat de impact zijn van een zwangerschap en een bevalling op mijn lichaam op korte en lange termijn. De vraag die ik had, was niet zozeer is het mogelijk, maar wat zijn de gevolgen. Ik ga een kind krijgen, wat geef ik ervoor op, ook wel. En het vertrouwen in onze relatie hielp me om daarin te durven te stappen.”

Inge: “Het mooiste voor mij was verbeelden hoe wij als gezin zouden zijn. Wat vinden wij belangrijk om mee te geven, wat hopen wij voor ons kind en als gezin. En ons daarbij ook verbonden voelen. En dat is tegelijk ook het spannendste, want je weet niet hoe je dat in de praktijk gaat brengen. (lacht)"

Cosie: “Het spannendste voor mij was het moment dat je de beslissing neemt om het te doen. De wens hebben is één ding, maar het echt doen is toch nog iets anders.

Inge: “Nog meer vertrouwen hebben. Dat het wel goed zal komen. En als er geen kind was gekomen, dat dat dan ook oké was geweest. Ik denk dat ik me veel te veel zorgen maakte. Gaat het wel lukken? Ga ik niet plots 45 of 50 zijn zonder kinderen?”

Cosie: "Je kan je niet op alles voorbereiden. Dat gaat niet. Ook al lees je 37 boeken en luister je alle podcasts. Opeens is het kind er en dan maakt dat allemaal niet meer uit. Je lost de problemen dan wel op als ze er zijn.”

Inge: “Relativeer dus ook voldoende. Probeer niet te veel voor te bereiden."

Inge: “Ik heb twaalf keer een test gedaan. (lacht)”

Cosie: “In het begin is dat ook niet zo superduidelijk. En vooral, als je al even aan het proberen bent, dan wil je vooral niet dat het plots afbreekt. Elke keer je test en je dat streepje ziet verschijnen, krijg je de bevestiging dat het nog allemaal in orde is. In het begin ben je elke dag ongerust. Gaat het wel in orde blijven? Maar na verloop van tijd laat je dat los.”

Inge: “Je durft het eerst ook niet te geloven. Tot het zover is en je na twaalf keer testen denkt het zal nu wel echt zo zijn. Dan liet ik een bloedtest doen en bleek ik effectief zwanger te zijn. Ik twijfelde ook om het onmiddellijk aan Cosie te tonen bij de eerste test. Ik vroeg me af wanneer ik het zou zeggen. Ik wou hem ook niet mee doen hopen voor niets. Ik wou hem daarin beschermen.”

Cosie: “Dat zou sowieso wel geen goede keuze zijn. Als het dan niet goed afloopt, moet je het alleen dragen."

"Ik kreeg twee keer een therapiesessie en dat hielp echt wel. Ik weet nog dat mijn therapeut aan het lachen was toen ik al de perikelen vertelde: ‘Inge, het moederschap is het pad naar autonomie. En dat ben je op dit moment aan het bewandelen. Je bent alles aan het loslaten: goedkeuring, oordeel van anderen … je bent je eigen weg aan het gaan.’ Dat hielp me om dat allemaal een plek te geven.”

Cosie: “Ik vond de eerste schopjes voelen een heerlijk moment. Maar wat honderd procent zeker in mijn geheugen gegrift staat, is dat je naast beeld ook geluid hebt bij een echo. Dat wist ik niet. Ik herinner me heel goed die allereerste keer tijdens de echo dat het geluid wordt aangezet en dat je de hartslag hoort. Ik krijg daar nu opnieuw kippenvel van."

"En over bezorgdheid, ik denk als er me iets dwarszat, dat ik dat minder snel ging ventileren. Als ik met iets zat dat ik niet leuk vond, dan dacht ik twee keer na voor ik er iets over zei. Want als ik haar een ambetant gevoel geef, dan geeft ze dat door aan hem."

Inge: “Vóór de zwangerschap gingen we al eens op consultatie bij een gynaecoloog gespecialiseerd in risicozwangerschappen om samen als koppel eens te horen waar we ons aan konden verwachten. Het tot stand komen van de zwangerschap is dan verlopen op een manier die niets met de rolstoel of mijn letsel te maken had.”

"Maar je bent zwanger en je wil geen risico’s nemen. Ook al ga je al bij een gynaecoloog voor risicozwangerschappen, je gaat toch voor de zekerheid nog eens voor een tweede opinie. We voelden ons daar zo op ons gemak dat we bij de tweede gynaecoloog voor risicozwangerschappen zijn blijven plakken. Het is belangrijk dat je opvolging zoekt bij iemand waar je je goed bij voelt. Het is niet omdat er niet veel gynaecologen zijn die gespecialiseerd zijn in risicozwangerschappen dat je de eerste de beste moet nemen die je tegenkomt." 

"In mijn opzoekingswerk kwam ik eigenlijk vooral in contact met het negatieve plaatje, dus dan ga je wel op zoek naar een specialist. En ik ging dus in het begin maandelijks en in de laatste twee, drie maanden om de twee weken, afwisselend bij mijn gewone gynaecoloog en de gynaecoloog voor risicozwangerschappen.”

Inge: "In mijn geval was het heel logisch met mijn lichaam, omdat ik onder mijn navel niets voel zoals het normaal zou moeten voelen. Ik wist dus ook niet of ik mijn kind ging kunnen voelen. Als je je kind niet voelt, kan je ook niet monitoren of alles oké is. Het hangt echt af van wat je lichaam kan en hoeveel vertrouwen je hebt in je lichaam. Ik kon uiteindelijk mijn kind wel voelen. Niet altijd, dus ik denk dat bepaalde zenuwen wel nog werken en andere dan weer niet."

“Ik was er bijvoorbeeld ook van overtuigd dat aangezien ik harde buiken voelde, ik de weeën ook wel ging voelen. En dat was dus niet het geval. Mijn water was al dertig uur gebroken en ik had het niet door. Ik had dus weeën en ik had het niet door. Daar is die opvolging bijvoorbeeld wel belangrijk voor.”

“Uiteindelijk kozen we ook voor een keizersnede onder volledige narcose, omdat dat de veiligste optie was. Daar ging ook een heel traject aan vooraf."

Inge: “Ik geloofde: ik ben nu zwanger, ik ga geen bewegingen kunnen uitvoeren waarmee ik zorg kan dragen voor mij en mijn kind. En ze doet dat om goed te doen, maar dat komt op de meest verkeerd mogelijke manier binnen bij mij. Op die slide staan ook de meest voor de hand liggende dingen: ga fietsen. Fietsen op de gewone manier kan ik natuurlijk niet. Ik kan wel fietsen met mijn armen, maar hoe we fietsen zien is met de benen. Gaan wandelen kan ik ook niet op mijn benen. Als je stopt bij de standaarddingen, dan raken we er niet. Voor veel vrouwen is het volgens mij ook wel fijn om te horen dat als de energie wat minder is, dat ze dan niet moeten gaan fietsen of gaan wandelen om toch in beweging te zijn. Niet iedereen kan bijvoorbeeld fietsen en bij hen wordt de slide niet overgeslagen.”

Inge: "In het ziekenhuis werd ik heel goed opgevangen. Bij de specialist kreeg ik echt antwoord op mijn vragen: de impact van de zwangerschap op mijn lichaam op korte termijn, op lange termijn, de impact van mijn letsel op mijn ongeboren kind, de mogelijke scenario’s van de bevalling, zorg dragen voor mijn lichaam …" 

"En ook de bevestiging dat ik eigenlijk wel heel veel kan. En samen zoeken met mij: ‘We zien dat er risico’s zijn op bijvoorbeeld doorligwonden, wat kan je daaraan doen? Wat kan ik met mijn lichaam zelfstandig doen om dat te verhinderen: veel positiewissels, veel opdrukken op mijn armen, mijn benen masseren tegen tromboses … en we gaan ook met trombosespuitjes beginnen. Dat doen we normaal gezien al van voor de conceptie. We zijn nu al vier maanden verder, maar we gaan dat gewoon nu opstarten.’ Vooral het samen zoeken deed veel voor mij. Ze vertrekken vanuit de observatie van de persoon die ze voor zich hebben en gebruiken dat als aanknopingspunt om samen te zoeken, zonder veronderstellingen.”

Inge: “Om een beetje op safe te spelen, was de bevalling twee weken voor de uitgerekende datum gepland en onze gynaecoloog raadde ons aan om toch nog twee weken eerder in de buurt van het ziekenhuis te gaan wonen. Mijn familie woont er niet zo ver van, dus het was voor ons een logische keuze om bij mijn familie in te trekken."

"Ik had ook het gevoel dat het voor ons als koppel al heel lang geleden was dat we nog een weekend voor ons twee in alle rust hadden gehad. Ik was nog niet klaar om al aan de fase van kind en gezin te beginnen voor ik dat nog een keer had kunnen beleven. We beslisten dus om pas een week op voorhand naar mijn familie te gaan en dat laatste weekend samen deden we nog een fotoshoot, waar ik heel blij mee ben. Zondag gingen we dan verhuizen en de zaterdag ervoor tapete Cosie nog mijn buik in met gips in om het vast te leggen voor later."

"Zondag vertrokken we dan naar mijn familie en ik had het gevoel dat ik heel veel urinelekkages had. Ik was niet zo heel veel aan het drinken, maar ik dacht de baby is aan het drukken, ik ben 37 weken ver, dus dan vindt ge ‘accidentjes’ zoals ze dat zeggen niet vreemd."

“Maandag ga ik nog met mijn mama bij een tante op bezoek, ik eet nog lekker bananencake en in de namiddag heb ik weer zeven keer een accidentje. Thuis ga ik naar het toilet en zie ik een sliertje bloed. Ik ruik nog eens aan mijn kleren en ik ruik overduidelijk alleen maar zoet water. Dat klopt duidelijk niet, dus ik bel naar het ziekenhuis. Het was dan al kwart na vijf dus het duurt even voor ik doorverbonden word en ze zeggen me om toch op controle te komen. Zelfs dan was ik nog in de veronderstelling dat ik op controle ging, niet dat ik ging bevallen. Maar de weeën waren al begonnen en ik had het niet door. De risico’s van de literatuur klopten dus eigenlijk wel. Ik was ze gewoon al vergeten, want ik had harde buiken gevoeld, dus ik ging dit ook wel voelen.”

“Toen belde ik Cosie, die een opleiding aan het geven was en hij zegt: ‘Is het goed als ik je binnen een kwartier terugbel?’ Een deel van mij wou zeggen dat het goed was, geen probleem, maar een ander deel, een oerkracht overrulede en zei wacht eens even, ik denk dat we naar het ziekenhuis moeten. Cosie liet alles vallen en is vertrokken. Dat waren de langste tien minuten van mijn leven die ik heb moeten wachten.” 

“Ik hyperventileerde een klein beetje in de auto op weg naar het ziekenhuis, maar ik ben tot rust kunnen komen door de handen van Cosie op mijn buik."

Inge: "In het ziekenhuis werd ik onmiddellijk opgevangen. Maar ik had nog maar net bananencake gegeten. Ik was dus nog niet nuchter voor de narcose. Cosie en ik hebben dus nog vijf à zes uur alleen in een vierpersoonskamer in het ziekenhuis gewacht. Van zes uur ’s avonds tot elf uur ’s nachts. Dat was ook zo’n bijzonder moment. Want ik was wel bang voor de narcose. Een bevalling is al gigantisch spannend, maar onder narcose gaan … dat is een operatie. Hoe ga ik daar uitkomen? Ga ik daar uitkomen? De drama’s komen natuurlijk ook naar boven. Ik had op voorhand nagedacht over hoe ik me daarop kon voorbereiden. Hoe kan ik met plezier en vertrouwen uitkijken naar die hele geboorte?”

“Voor mij was het heel duidelijk dat ik vooral die cocon en mijn man wilde voelen. En eigenlijk hebben we dat wel gehad. Dat moment in afwachting, terwijl ik aan het ontnuchteren was, schreven we elk een brief naar ons nog ongeboren kind. We dansten samen, ik van uit mijn bed, en hij met mijn armen. We knuffelden … dat was heel bijzonder.”

Inge: "Mijn man kon uiteindelijk ook de hele bevalling meemaken. Niet vanuit de operatiezaal zelf, maar wel in een kamertje ernaast. Het laatste dat ik hoorde voor ik onder volledige verdoving ging, was de gynaecoloog die zei: ‘Wacht, ik ben nog niet klaar’. Maar een uur later was ik terug bij mijn positieven en zag ik de anesthesist met een giraffenmutsje op. Het zijn dat soort kleine details die het hem doen. Ze rijden je binnen in het operatiekwartier en er speelt een playlist met feelgoodvibes, het mutsje van de anesthesist, een lachende gynaecoloog die dan zegt: 'Je man gaat je kind aan je voorstellen.' Mijn man mocht uiteindelijk onthullen of het een jongen of een meisje was. Ze wachtten ook met meten en wegen tot ik bij bewustzijn was. Ze filmden zelfs de geboorte voor me. Door al die dingen heb ik niet het gevoel dat ik iets gemist heb. Heel bijzonder."

Inge: "Voor Cosie was er zeker altijd een plek. Cosie zorgde daar zelf ook voor. Op twee consultaties na was hij bij elke consultatie aanwezig. Hij was er altijd en natuurlijk word je dan als papa heel veel betrokken. Hij werd ook heel mooi betrokken bij de geboorte."

Inge: "Ik was bezig met veel bezorgdheden die er achteraf niet moesten zijn. Gewichtstoename betekent een verhoogd risico op een overbelasting van spieren, wat er zeker was, maar ik kon er wel mee blijven functioneren. Dat is waarschijnlijk ook wel omdat ik voldoende rust nam. Ik stopte een paar maanden eerder met werken, waardoor ik mijn lichaam kon ontlasten. Voor gewichtstoename speelt dat zeker mee.”

“Ik denk dat de grootste ongemakken op dat vlak me ook wel bespaard zijn gebleven doordat Flor drie weken te vroeg is geboren. Pas in de laatste drie weken werd het moeilijk voor mij om mijn broek zelf op te trekken, behalve wanneer ik in bed lag. Dus naar toilet gaan en dan effectief op bed gaan liggen om me aan te kleden. Dat zijn ook wel de ongemakken waardoor je minder makkelijk het huis verlaat. Er is niet altijd een bed voorhanden of iemand waaraan je kunt vragen om je broek op te trekken.”

Inge: "We hebben dat laten doen omdat dat standaard gebeurt. Het antwoord was geruststellend, maar uiteindelijk was ik niet zozeer bezig met de uitslag, maar wel met het mogelijke oordeel van anderen over de beslissing die je al dan niet neemt als je de uitslag van de NIPT te weten komt. Ik had het antwoord eerder gewoon niet willen weten, maar tegelijkertijd was ik heel blij dat we het antwoord hadden.”

“Het is een thema dat heel erg leeft binnen mijn vakgebied, orthopedagogiek, waar inclusie heel erg belangrijk is. Maar je stelt je toch vragen. Zou ik mijn kind houden of niet? Opnieuw afwegingen die je maakt. Ook wetende wat mijn lichaam van me vraagt, de manier waarop ik beweeg, de tijdsinvestering … er is zoveel mogelijk, maar het vraagt zoveel tijd en energie. En dan stel je je de vraag: kan ik mijn kind dezelfde tijd en energie geven die mijn moeder mij gegeven heeft, die mijn familie mij gegeven heeft om te komen waar ik nu ben? Om te komen tot de instelling er zijn geen obstakels, er zijn alleen maar oplossingen. Niet kan dit, maar hoe kan dit. Hoe de mensen in mijn leven mij als kind overal naartoe hebben gedragen, ik voelde me als kind nooit beperkt. Kan ik hetzelfde geven aan mijn kind, de manier kennende waarop ik me door het leven begeef. En nu weet ik wel dat dat zou gaan. Natuurlijk zouden we een perfecte manier vinden.”

Inge: “Er is nooit een uitspraak geweest over wat er niet zou kunnen. Het ging eerder over wat zijn de mogelijke uitdagingen en hoe kunnen we je daarbij helpen. Je probeert allemaal in hokjes te steken hoe een verzorging moet gebeuren, maar je kan het uiteindelijk ook allemaal op je afstemmen.”

“Ik kwam bijvoorbeeld pas op dag zeven voor de eerste keer uit mijn bed om zijn luier te verversen, opnieuw onder begeleiding. Dat was voor mij wel nog niet voldoende om te voelen: ik kan het nu zelf. Dat kwam er heel organisch op een moment dat mijn man en mijn moeder er even niet konden zijn in het ziekenhuis. Ik ging vijf à zes uur alleen zijn. Ik had me geïnstalleerd op bed, met pampers, propere kleren, de plasdoek mocht er iets gebeuren en het belletje voor de verpleging bij mij voor mocht het nodig zijn. Maar ik heb mijn plan getrokken met Flor. Hij heeft gegeten, heeft een andere luier en andere kleren aangekregen en dat had ik nodig om te voelen dat ik op mijn eentje mijn plan wel kon trekken. Dan was ik klaar om te vertrekken uit die veilige cocon van het ziekenhuis.”

Inge: “Ik miste om herkend te worden als zwangere. Doordat ik zit, werd mijn buik pas duidelijk zichtbaar de laatste twee à drie weken. Ik ben door de buitenwereld dus nooit geïdentificeerd als zwangere."

"Het is toch al bijzonder om zwanger te zijn en het is bijzonder om zwanger te zijn als vrouw in een rolstoel, omdat je weet dat dat niet beantwoordt aan de verwachtingen die mensen hebben. Ik ben er zeker van dat mensen die me op straat zien niet denken dat ik een moeder ben.”

“Er zijn zoveel foutieve veronderstellingen en ergens hoopte ik op voorhand om toch een rimpeltje van verandering in geesten teweeg te kunnen brengen als mensen zien dat ook ik zwanger kan zijn. En dat ik misschien op mijn beurt kan zijn wat ik zelf nooit gehad heb, namelijk andere zwangere vrouwen in een rolstoel rond mij zien."

Inge: "Iedereen was gigantisch blij, maar ik denk wel dat ze veel onuitgesproken vragen hadden. Kan ik het kind voelen, bijvoorbeeld. En dat dat duidelijk werd op het moment dat ik zei: ‘Ik voelde ons kind voor het eerst vandaag’. Dan zeiden ze: ‘Ik ben zo blij dat dat mogelijk is’. En dan komen de verdere vragen over wat ik precies voel en hoe de bevalling in z’n werk zal gaan. Ik kon daar natuurlijk ook niet op antwoorden, want er zijn zoveel onzekere factoren, maar ik kon wel de mogelijke pistes toelichten. Daaraan merk je toch dat ze er ook mee bezig zijn, uit interesse. Ik heb alleszins nooit echt bezorgdheid gevoeld die verlammend werkte. Er was eerder nieuwsgierigheid. We weten dat het wel zal lukken, maar we willen graag wat meer context om ook mee samen toe te leven naar de geboorte.”

"Soms is bezorgdheid ook gewoon giftig. Als je in iemand z’n ogen ziet: ik vertrouw niet dat dit gaat lukken. Of ik ga blijven kijken hoe je je kind verplaatst, zodat ik zeker ben dat je kind niet gaat vallen, eigenlijk mag geen enkele ouder zich laten raken door hoe mensen ze bekijken over hoe je met je kind omgaat. Die intuïtie is er. Op het moment dat je moeder wordt, leef je al best een tijdje in je lichaam. Je mag erop vertrouwen dat je je lichaam kent en dat je weet wat je kunt en dat je daarmee aan de slag kan gaan.”

Inge: “Ondanks al mijn gepraat over intuïtie merk ik dat het soms toch minder evident is om mijn intuïtie te volgen te midden van alle visies die er zijn op voor kinderen zorgen. Dat ik bijna echt een cocon moet maken en mezelf moet overtuigen dat wat ik nu ga doen, goed voelt. Ik had niet gedacht dat het inspanning zou vragen om te mogen durven vertrouwen op mijn intuïtie.”

Inge: “Laat alle veronderstellingen over hoe een normale zwangerschap en een normale moeder hoort te zijn achterwege bij iedereen. Observeer de persoon die je voor je hebt en ga samen zoeken. En ook, doe het zoals bij iedereen, vertrek niet van oei, ik heb hier een vrouw voor me die niet op twee benen kan bewegen, hoe gaan we dat doen. Bespreek de punten die belangrijk zijn en stel vragen: Hoe denk jij daarover? Zijn er dingen waar jij je zorgen over maakt? We kunnen samen op zoek naar een oplossing. Vertrek dus vanuit samen zoeken.”

Inge: “Ik zou nog meer vertrouwen op wat ik voel vanbinnen. Ik heb sinds mijn zwangerschap nog nooit zo duidelijk gevoeld wat mijn ruimte is, wat mijn grenzen zijn, waar ik wil voor vechten. Dus wat er belangrijk is voor mij. Ik zou ook meer vertrouwen hebben dat zo’n fragiel wezentje niet zomaar gaat breken. Ik zou het volgende kind met veel meer vertrouwen gewoon durven vastpakken. Dat heb ik die eerste zeven dagen in mijn ziekenhuisbed wel echt gemist."

Inge: “Identificeer je niet te veel als een vrouw in een rolstoel. Gewoon als een vrouw met een machtig lijf dat een gigantisch mooie fabriek is die een leven aan het maken is. Mocht je lijf het niet kunnen, zou het niet aan het gebeuren zijn."