Weet je nog? Die keer dat je peuter een nieuw spelletje kreeg en hij enkel oog had voor de verpakking?

Grappige misverstanden over hoe, waar, wanneer en waarmee peuters spelen: er zijn er heel wat. En dat is logisch. Peuters zijn geen baby’s meer, maar ze hebben toch ook nog niet de zelfstandigheid van kleuters. Al spelend worden ze handiger en leren ze heel wat over zichzelf en de wereld. Dat levert leuke situaties op, maar ook grappige misverstanden, zoals wanneer 2 mama’s een speeldate organiseerden, maar hun peuters totaal geen oog voor elkaar hadden.

Hier zijn 9 uitspraken over spelen. Zijn ze correct zijn of niet? Nadien kan je weer wat beter inschatten wat je nog allemaal kan verwachten op deze peuterleeftijd.

We denken vaak dat kinderen zich eindeloos kunnen verliezen in een spel. Dat is ook zo, alleen start dat pas rond de leeftijd van 3 jaar. Peuters spelen meestal korte momentjes met iets. Een peuter kan heel erg genieten van een balspelletje, verstoppertje of het spelen van ‘winkeltje’, maar hij is ook weer snel afgeleid: door een auto die door de straat rijdt, een ander kind dat met iets interessanter speelt of ja hoor, een felgekleurd papiertje op de grond. Pas als de peuter kleuter wordt, lukt het om langer met hetzelfde te spelen. Dus: nog even geduld.

Nee dus. Tot 2 jaar zijn kinderen heel erg op zichzelf gericht. Daarom hebben peuters het moeilijk met hun beurt afwachten of speelgoed delen met een ander kind. Dat is helemaal normaal. Een peuter is soms wel benieuwd naar wat andere kinderen doen, maar vooral vanuit z’n eigen perspectief. Als hij een andere peuter met iets ziet spelen, wil hij dit ook doen. Vandaar dat ze zo vaak speeltjes van elkaar afpakken.

Spelen peuters dan helemaal niet met elkaar? Jonge peuters kunnen wel gezellig naast elkaar spelen en elkaar aandacht geven, maar het blijft wel 'naast' en niet 'mét elkaar’. Ze leren intussen wel veel, want ze observeren en imiteren elkaar. En dat is de eerste stap naar het ontwikkelen van het besef dat anderen ook een mening, gevoelens en wensen hebben. Rond hun 3 jaar lukt het hen alsmaar beter om samen te spelen. Maak je dus geen zorgen. Je kind is niet asociaal of egoïstisch: hij is gewoon een peuter.

Een zetel is zoveel meer dan een zetel. Je kan hem ombouwen tot een kamp, omtoveren tot een poppenkast of inrichten als een gezellige voorleeshoek. Zo maak je van de zetel een speelalternatief wanneer de regen roet in je plannen gooit. Handig als je thuis vakantie neemt. Is de vakantie gedaan? Dan wordt de zetel terug zetel. Oh ja, voor salto’s bestaat een trampoline. Een zetel blijft ook maar een zetel hé.

Het is misschien wel een situatie die je ondertussen herkent: je peuter krijgt een nieuw blinkend speelgoedje, maar hij of zij heeft maar oog voor één ding: de verpakking ervan. Juist, het beste speelgoed is vaak gratis. Huis-, tuin- en keukenspullen zijn heel gegeerd door peuters. Een grote doos, een pot, een houten lepel: het worden de mooiste speelkameraden, waar kinderen bovendien creatief door leren te denken. De populairste voorwerpen? Dingen die geluid maken, zoals een oud tijdschrift waarmee je kan ritselen. Dingen waarmee je volwassenen kan nadoen, zoals een lepel of een oude telefoon. En spullen met een eenvoudig mechanisme dat ze kunnen bestuderen: een wasknijper, een ritssluiting of een potje met een schroefdeksel. Stop je kind zeker eens in een doos, uren gratis plezier gegarandeerd!

Zeker niet… gelukkig! Peuters moet je niet elke minuut van de dag zelf bezighouden. Maar zelfstandig worden en dus ook zelfstandig spelen is een leerproces en lukt niet meteen. Kinderen hebben hun ouders nodig om hierin te evolueren. Hoe help je hen hierbij? Zorg voor een kidsproof maar boeiende omgeving: zijn er dingen aanwezig om mee te spelen en die stimuleren om op ontdekking te gaan? Als die er niet zijn, ben jij misschien het enige interessante in de buurt en word jij onderdeel van het spel. Zeker als je daarbij zelf de hele tijd achter je kind aanholt. Maak ook van spelen een uitdaging: ‘Ik ben benieuwd hoe hoog jij die toren kan maken!’. Wees enthousiast over wat je peuter doet: ‘Je hebt de toren helemaal alleen hoger gemaakt. Zo knap van je!’. Kies speelgoed dat niet te moeilijk, maar ook niet te makkelijk is. Dan kent je peuter kleine succesjes in zijn spel en leert hij zo om korte momentjes alleen te spelen. Benoem ook dat je ziet dat hij alleen speelt, dit moedigt aan om het meer te doen. Blijf ook consequent: ‘Na het telefoontje bouwt mama mee verder aan je toren.’ Doe wat je beloofde; kinderen weten wanneer je enkel iets zegt om hen te paaien en gaan je dan claimen.

Mensen zijn de leukste klimtuigen. Je kleuter op je laten klauteren als je rechtstaat of neerzit, is leuk om samen te doen én de perfecte manier voor je peuter om zijn grenzen te verleggen. Die klimmende peuter aan je been kan je maar beter zien als een goedkope work-out.

Nope, kinderen kunnen niet zomaar kapotgaan. Oké, we lachen er nu mee. Toch ben je als jonge ouder bezorgd over hoe fragiel je kindje is en dat blijft nog een tijdje zo (waarschuwing: het gaat nooit helemaal over, sorry). Zeker als ze de wereld willen ontdekken en alles in huis een potentieel gevaar lijkt. Dat is heel normaal. Maar vallen en stoten hoort bij de ontwikkeling. Als je peuter valt, leert hij zichzelf ook op te vangen. Geef je je kind al van jongs af veel bewegingsvrijheid, dan wordt hij minder bang om te vallen. En als hij toch valt, heeft hij minder kans op een groot letsel, omdat hij weet hoe hij dat moet doen. Heel wat kinderen houden van wilde spelletjes. En ze zijn goed voor de ontwikkeling van je peuter, zeker als jij ook meespeelt. Rondlopen en elkaar proberen te pakken, een parcours afleggen met klimmen, springen en trekken: kortom, hun grenzen verkennen, ze soms overschrijden en ze laten voelen wat de gevolgen zijn, dat hoort allemaal bij kind zijn.

Kinderen kunnen ALTIJD buiten spelen. Dus ook in de winter. En ook als het regent dat het giet. En ja, ook als ze bijna wegwaaien. De voordelen van buiten spelen verdwijnen niet als het winter wordt. Integendeel, dan gelden ze nog meer. Koude dagen krijgen vaak de schuld van griep en verkoudheden: dat is zeer onterecht. De kans op een verkoudheid is in de winter net gróter doordat kinderen zoveel tijd binnen doorbrengen in amper ververste binnenlucht, vol ‘vieze’ bacillen die zich makkelijk verspreiden. Kinderen die veel buiten zijn, hebben een sterker immuunsysteem. In alle Scandinavische landen bestaat een sterke buitenspeelcultuur. In Zweden slapen baby’s zelfs buiten bij min 10°C (ja, die Zweden zijn die hard). Volgens die Scandinaven bestaat er trouwens geen slecht weer, ‘er bestaat alleen slechte kledij’. Zo, de winter ziet er meteen helemaal anders uit.

Het is niet omdat er meerdere kinderen zijn, dat je altijd allemaal samen moet spelen. Het is erg waardevol om af en toe alleen-tijd voor te behouden voor één kind. Dat is echte kwali-tijd voor dat kind. Sommige ouders plannen hier echte dates voor in, maar vaak is deze één-op-ééntijd klein en onopvallend. De momenten komen gewoon spontaan tot stand in jullie familieroutine. Zo is het slapengaan vaak een intiem moment tussen jullie 2, met een vast ritueel: voorlezen, de dag overlopen, instoppen … Maar ook samen onderweg zijn of boodschappen doen is fijne één-op-ééntijd. Als zo’n kostbaar momentje met papa of mama toevallig wegvalt, vragen kinderen daar vaak zelf naar.