Het belang van borstvoeding

Uitgebreid onderzoek toont aan dat borstvoeding heel wat voordelen heeft voor je baby, jezelf, je gezin en de samenleving. Hoe langer je borstvoeding geeft, hoe groter het gezondheidsvoordeel voor mama en kind. Ook op lange termijn is het belang van borstvoeding ter preventie van chronische aandoeningen aangetoond. Daarom wordt wereldwijd aanbevolen om 6 maanden uitsluitend borstvoeding te geven. Vanaf 6 maanden start je met vaste voeding, maar daarnaast kan je verder gaan met borstvoeding tot 2 jaar, of zolang als jij en je kind dit wensen.

Moedermelk is de meest natuurlijke voeding die je je kind kan geven. Ze is gedurende de volledige borstvoedingsperiode en bij elke voeding afgestemd op de behoefte, de groei, het afweersysteem en de omgeving van je baby.

Het advies is om borstvoeding te geven tot je kind 2 jaar is. Je kan er ook voor kiezen om eerder te stoppen of nog langer door te gaan. Zo lang borstvoeding goed voelt voor jou en je kind, hoef je niet te stoppen. 

• De eerste dagen is moedermelk geel en stroperig. Dit colostrum bevat veel eiwitten, vitamines en mineralen en zit barstensvol stoffen die je kind beschermen tegen infecties en die het eigen afweersysteem stimuleren.
• Na een week maak je rijpe moedermelk. De samenstelling ervan verandert van dag tot dag, van moment tot moment en past zich aan de wisselende behoeft van je kind aan.
• Ook als je baby prematuur geboren is, biedt moedermelk krachtige en unieke bescherming. Ze is afgestemd op wat je te vroeg geboren baby nodig heeft. Zo bevat de moedermelk meer eiwitten, vetzuren en beschermende stoffen. Hierdoor wordt een optimale ontwikkeling en lichamelijke groei ondersteund in deze periode van verhoogde kwetsbaarheid.
• De antistoffen die je iedere dag aanmaakt tegen bacteriën of virussen in je omgeving, geef je door aan je kind via je melk. Daarnaast maken heel wat andere bioactieve stoffen, zoals oligosachariden, peptiden, mRNA’s en stamcellen, deel uit van de unieke samenstelling van moedermelk. Ze zorgen ervoor dat je kind zich optimaal kan beschermen tegen tal van infectieziekten.
• Moedermelk is gemakkelijk verteerbaar. Dat komt enerzijds door de typische samenstelling van eiwitten in moedermelk en anderzijds door enzymen in de moedermelk die ertoe bijdragen dat voedingsstoffen vlot verteerd worden. Deze enzymen zitten niet in kunstvoeding.
• Naast lactose, de belangrijkste melksuiker in moedermelk, bevat moedermelk ook meer dan 150 soorten oligosachariden. Dat zijn meervoudige suikers die zorgen voor een gezonde darmflora bij je kind. Dat is niet alleen belangrijk voor een goede stoelgang, maar ook voor een goede opname van voedingsstoffen en voor een sterk immuunsysteem.

• Als je 6 maanden uitsluitend moedermelk geeft, blijkt uit onderzoek dat je kind beter beschermd is tegen middenoorinfecties en luchtweginfecties. De bescherming tegen middenoorinfecties blijft zelfs tot de leeftijd van 2 jaar, ook al zou je na zes maanden geen borstvoeding meer geven. Ook is de kans op astma en eczeem lager.
• Hoe lang je enkel moedermelk geeft, is uiteraard een eigen keuze. Jij en je baby bepalen wat voor jullie wenselijk en haalbaar is.
• Wil je borstvoeding en flesvoeding combineren? Dat kan. Het is belangrijk om te weten dat flesvoeding bijgeven enkele nadelen kan hebben:
  • Geef je flesvoeding bij, dan drinkt je kind minder aan de borst. Daardoor zal je melkproductie verminderen.
  • De darmflora, die uniek is bij uitsluitend borstvoeding, zal veranderen. Hierdoor kan de bescherming tegen infecties en andere aandoeningen dalen en kunnen eczeem en astma vaker voorkomen.
  • Je kind kan, door de continue melkstroom aan de fles, een voorkeur ontwikkelen voor flesvoeding en de borst gaan weigeren.
• Maak je maar een kleine hoeveelheid moedermelk aan, dan zullen de antistoffen veel geconcentreerder aanwezig zijn. Een beetje moedermelk is dus nog altijd voordeliger dan helemaal geen moedermelk.

Moedermelk bevat alles wat je baby nodig heeft. Het is een ‘levende melk’ die afweerstoffen bevat die een kind beschermen tegen infecties. Bovendien bevat ze alle voedingsstoffen die je kind nodig heeft om goed te kunnen groeien.

1. Moedermelk is rijk aan afweerstoffen die een baby beschermen tegen allerhande infecties. Zo komen diarree, middenoorontsteking, luchtweg-, urineweg- en maagdarminfecties minder vaak voor bij kinderen die borstvoeding krijgen.
2. Moedermelk lijkt te beschermen tegen allergie. Met name eczeem (atopische dermatitis) en astma komen minder vaak voor bij kinderen met een familiale aanleg wanneer ze borstvoeding krijgen.
3. Onderzoek wijst op een beschermend effect van borstvoeding tegen leukemie en tegen insulineafhankelijke suikerziekte (diabetes type 1). Ook wiegendood komt minder vaak voor bij borstvoeding.
4. Dankzij borstvoeding ontwikkelt de mondmotoriek optimaal. Hoe langer een kind borstvoeding krijgt, hoe lager het risico op gebitsafwijkingen.
5. Borstvoeding zorgt voor innige contacten tussen mama en kind. Tijdens borstvoeding maken beiden oxytocine aan, ook wel het knuffelhormoon genoemd. Dit vergemakkelijkt een goede hechting en geeft het kind een gevoel van veiligheid en geborgenheid.
6. Borstvoeding garandeert een optimale hygiënische voeding.

1. Moedermelk is altijd beschikbaar, klaar en op de juiste temperatuur.
2. Borstvoeding zorgt voor een vlugger herstel van de baarmoeder en beschermt tegen postnatale bloedingen.
3. Moeders die minstens 6 maanden borstvoeding geven behalen vaker een lager BMI, want door borstvoeding te geven verbruiken ze 500 kcal. extra per dag.
4. Eens borstvoeding goed gaat, geven al die intieme momentjes veel voldoening en is het makkelijker om een intense band met je baby te krijgen.
5. Borstvoeding werkt dankzij de borstvoedingshormonen relaxerend en vermindert lichamelijke stress. Oxytocine doet spieren ontspannen en makkelijker inslapen, prolactine zorgt voor een diepe slaap. Zo worden de gebroken nachten enigszins gecompenseerd.
6. Mama’s die minimum 6 maanden borstvoeding geven, hebben minder kans op diabetes type 2. Wanneer ze nog langer borstvoeding geven, komt borstkanker, eierstokkanker,  Multiple Sclerose (MS), en osteoporose (botontkalking) minder vaak voor.

1. Moedermelk is altijd klaar voor gebruik, kost niets en is milieuvriendelijk. 
2. Kinderen die borstvoeding krijgen worden minder vaak ziek. Onrechtstreeks kost dit dus minder aan de gezondheidszorg en zijn ouders minder afwezig op hun werk.

Kind en Gezin, vroedvrouwen, lactatiekundigen en kraamverzorgenden roepen aanstaande ouders op om al tijdens de zwangerschap te praten over de keuze voor borstvoeding. Correcte informatie, steun uit de omgeving en inspirerende voorbeelden zijn drie belangrijke factoren om succesvol met borstvoeding te starten. 

Misschien voel je je schuldig als je geen borstvoeding mag, kan of wil geven. Kunstvoeding is dan wel geen moedermelk, maar biedt alle voedingsstoffen die nodig zijn voor een goede groei. Het klopt dat er heel wat stofjes in moedermelk zitten die een invloed hebben op de ontwikkeling en de gezondheid van een kind en die niet aan kunstvoeding kunnen toegevoegd worden. Gelukkig zijn er nog heel wat andere factoren die ook een belangrijke rol spelen in het gezond opgroeien en ontwikkelen. Een warm en veilig nest creëren, beschikbaar zijn voor je kind, het stimuleren en aanmoedigen, troosten en comfort bieden. Een schuldgevoel hoef je niet te hebben. Als je bewust kiest om geen borstvoeding te geven, is dat de juiste keuze.

Er zijn sowieso een aantal situaties waarin borstvoeding niet kan. Andere situaties worden ten onrechte gezien als een contra-indicatie.

• bij overmatig alcoholgebruik (meer dan 2 consumpties per dag)
• bij druggebruik
• bij een bepaalde medische behandeling (bv. chemotherapie)
• bij besmetting met het hiv-virus
• als het kind een bepaalde stofwisselingsziekte heeft (bv. galactosemie)
• als de moeder actieve onbehandelde tbc heeft
• bij radioactieve middelen voor therapeutische doeleinden 
• acute CMV infectie bij de moeder als ze borstvoeding geeft en de baby is te vroeg geboren (<1500 gr.)

Bij radioactieve middelen voor diagnostische doeleinden is het meestal voldoende om de borstvoeding voor een bepaalde tijd te onderbreken. Je kan dan tijdelijk afkolven en de melk weggooien. Bespreek dit met de behandelende arts.

• Dragers van hepatitis B: je baby krijgt meteen na de geboorte een vaccinatie en antistoffen. Hierdoor is de kans op overdracht naar je baby uitgesloten.
• Hepatitis C
• Antibiotica: sommige soorten antibiotica zijn niet combineerbaar met borstvoeding maar er bestaan gelukkig meestal goede alternatieven.
• Antidepressiva: bepaalde antidepressiva zijn veilig te combineren met borstvoeding.
• Herpes-simplex blaasjes op de borst: blaasjes kunnen afgedekt worden met een pleister. Bevindt zich het blaasje dichtbij de tepel, dan kan tijdelijk afkolven nodig zijn.